Snel naar een specifiek onderwerp over het oprichten van een stichting? Klik op een van onderstaande links:
- Wat is een stichting?
- Stichting oprichten, hoe?
- Aansprakelijkheid
- Belasting betalen als stichting
- Je betaalzaken regelen
- Samenvatting stappenplan
1. Wat is een stichting?
Een stichting oprichten doe je in de eerste plaats niet voor het maken van winst. Toch is het een ondernemingsvorm die vele voordelen kan bieden. Sociale of maatschappelijke doelen voeren de boventoon bij een stichting als ondernemingsvorm. Je mag wel winst maken, maar die moet gebruikt worden voor een maatschappelijk/sociaal doel.
Zelfstandige rechtsvorm
De stichting is een zelfstandige rechtsvorm, waardoor het bestuur zelf maar beperkt privé aansprakelijk is voor de gevolgen van het handelen van die stichting. Dus ook bij een eventueel faillissement zijn de oprichters en directeur(en) van de stichting veilig.
Zij kunnen voor hun werk wel een vergoeding ontvangen, maar ze zijn niet in loondienst. Een stichting is dus een handig instrument als je een bepaald (ideëel) doel wilt vervullen, maar er zelf niet aansprakelijk voor wilt zijn. Stichtingen komen aan geld door donaties, erfenissen, leningen en soms ook subsidies.
Bekende stichtingen zijn Amnesty International, Humanitas, Stichting tegen zinloos geweld en de Anne Frank Stichting.
Handige ondernemingsvorm
Een stichting is dus voor de meeste ondernemers niet de meest voor de hand liggende rechtsvorm voor het starten van een bedrijf omdat de meeste bedrijven geen ideëel doel nastreven. Toch kan deze ondernemingsvorm soms juist wel van pas komen als die binnen de kaders van de wet valt. Juist vanwege de gunstige voorwaarden die de ze biedt.
Wel bestuur, geen leden
Ook de organisatie van een stichting wijkt enigszins af van andere rechtsvormen. Ga je zelf een stichting oprichten? Dan moet je rekening houden met een aantal zaken:
- Een stichting een bestuur, maar geen leden.
- De bestuurders van een stichting zijn niet in loondienst, maar kunnen wel een vergoeding ontvangen voor hun werkzaamheden.
- Wel is het voor een stichting toegestaan om personeel aan te nemen.
2. Een stichting oprichten; hoe werkt dat?
Als je een stichting wilt starten, moet je naar de notaris. Je organisatie wordt namelijk officieel opgericht bij notariële akte of testament. De kosten hiervoor bedragen tussen de € 400 en € 1.000.
Tijdens deze bijeenkomst verklaar je dat je de stichting wilt oprichten en laat je het doel van de organisatie vastleggen in de statuten.
Vind je het moeilijk om je doel goed te formuleren? Lees dan het artikel Ambitie op een bierviltje.
Je mag de stichting alleen of samen met anderen oprichten. Deze anderen kunnen zowel natuurlijke personen als rechtspersonen zijn. Denk bijvoorbeeld aan een besloten vennootschap.
Profiteer dan optimaal van de voordelen van een zakelijke rekening. Nieuwsgierig?
Stichting inschrijven KvK
Ook een stichting moet je inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). De regels over de organisatie moet je vermelden in de statuten. Dit document moet door het bestuur van de stichting worden goedgekeurd.
Hierin komen ook veel andere zaken aan bod zoals:
- De bedrijfsnaam, met het woord 'stichting' als deel van de naam.
- Het doel.
- De procedure bij het benoemen en ontslaan van de bestuurders.
- De vestigingsplaats.
- De bestemming van het geld indien de stichting wordt opgeheven.
Huishoudelijk reglement voor de stichting
Het wijzigen van de statuten is best een gedoe. Je moet hiervoor immers naar de notaris. Daarom is het raadzaam om ook een huishoudelijk reglement op te stellen. Hierin leg je de regels vast het over de dagelijkse gang van zaken. Denk hierbij aan:
- Het aantal vergaderingen dat de stichting houdt.
- De bezetting van de kantine.
- Eventuele kledingvoorschriften voor leden en gasten.
Belangrijk: je huishoudelijk reglement mag niet in strijd zijn met de statuten.
Bestuur kiezen
Nu moet je nog bepalen wie zitting nemen in het bestuur van de stichting. Het is gebruikelijk om een voorzitter, een penningmeester en een secretaris te benoemen, maar je kunt een stichting ook alleen oprichten.
Handig: ben je nieuw bestuurslid van een stichting? Bekijk deze checklist om al je financiële zaken te regelen!
3. Stichting oprichten en aansprakelijkheid
De stichting is een rechtspersoon. Dat betekent dat je als bestuurder niet hoofdelijk aansprakelijk bent voor eventuele schulden die gemaakt zijn, tenzij er sprake is van wanbestuur.
Een stichting kan ook personeel aannemen. In principe gaan de zaken net zoals reguliere bedrijven: er worden loonheffingen en sociale premies gevraagd. Ook bestuurders kunnen in loondienst zijn als zij een arbeidsovereenkomst hebben, maar dat werk moet wel in verhouding staan tot de vergoeding.
Let op: bij een stichting met een ANBI-status mag een bestuurder níet in loondienst zijn. Hij of zij kan wél een vergoeding voor de werkzaamheden ontvangen.
Heffing van de vennootschapsbelasting
Valt jouw stichting onder de heffing van de vennootschapsbelasting (zie hiervoor hoofdstuk 4), dan zijn ook de antimisbruikwetten van toepassing. Als bestuurder kun je dan onder bepaalde omstandigheden wél persoonlijk aansprakelijk worden gehouden. Datzelfde is het geval wanneer je de stichting niet inschrijft bij de KvK.
4. Belasting betalen als stichting
Als de stichting een onderneming drijft, dan moet je aangifte doen voor de vennootschapsbelasting. Er is sprake van een onderneming als er een min of meer duurzame organisatie is van kapitaal en arbeid, en wanneer je door deelname aan het economisch verkeer winst probeert te behalen. Eventuele winst van de stichting moet naar het (sociale) doel gaan.
Beperkte belastingplicht
Zo kan het zijn dat een stichting bijeenkomsten organiseert waar geld mee wordt verdiend. Deze bijeenkomsten kunnen dan bijvoorbeeld entreegeld vragen. Hierover moet belasting betaald worden. Dit heet beperkte belastingplicht.
Welke stichtingen moeten belasting betalen? Volgens de website van de Belastingdienst in elk geval de volgende:
- Sportclubs en organisatoren van sportevenementen.
- Algemeen nut beogende instellingen (ANBI's).
- Culturele instellingen.
- Kerkgenootschappen.
Wanneer moet een stichting aangifte van vennootschapsbelasting doen?
Een organisatie moet aangifte van vennootschapsbelasting doen:
- Als zij met een organisatie van kapitaal en arbeid deelneemt aan het economisch verkeer en daarbij winst maakt of naar winst streeft (zij drijft een onderneming) en er geen vrijstelling van toepassing is.
- Als zij een activiteit ontplooit waarmee zij concurreert met ondernemers en er geen vrijstelling van toepassing is.
- Als zij van de inspecteur een uitnodiging krijgt om aangifte te doen.
Het hangt verder van je persoonlijke situatie af of en zo ja, hoeveel btw je namens de stichting moet afdragen aan de fiscus. Je kunt hiervoor het beste een belastingadviseur raadplegen of zelf contact opnemen met de Belastingdienst.
Wat is een ANBI?
Een ANBI is een Algemeen Nut Beogende Instelling. De Nederlandse Staat bepaalt welke dat zijn. ANBI's betalen geen of minder belasting, omdat zij zich geheel of gedeeltelijk inzetten voor het algemene belang. De voordelen van het oprichten van een ANBI bevinden zich vooral op het financiële vlak, zoals:
- De stichting zelf betaalt geen schenk- of erfbelasting.
- Donateurs aan de stichting mogen deze gift aftrekken in hun inkomsten- of vennootschapsbelasting.
- ANBI's kunnen mogelijk (een deel van) de energiebelasting terugkrijgen.
ANBI-status aanvragen
Het aanvragen van een ANBI-status gebeurt via de Belastingdienst. Als ANBI heb je een publicatieplicht: op de website (of op een gemeenschappelijke website van bijvoorbeeld een brancheorganisatie) moeten de volgende gegevens worden gepubliceerd:
- De naam van de instelling.
- Rechtspersonen en Samenwerkingsverbanden Informatie Nummer (RSIN) of het fiscaal nummer.
- De contactgegevens van de instelling.
- Een duidelijke beschrijving van de doelstelling.
- De hoofdlijnen van het beleidsplan.
- De functies en namen van de bestuurders.
- Het beloningsbeleid.
- Een verslag van de uitgeoefende activiteiten.
- Een financiële verantwoording.
Bestuur ANBI-stichting
Het bestuur van een ANBI-stichting moet altijd minimaal drie leden bestaan, waarvan de meerderheid onderling niet familiair verwant mag zijn. Bij een stichting zonder ANBI-status zijn er geen regels rondom het aantal bestuursleden of hun onderlinge relatie.
Vrijstelling winst
Maak je winst met je stichting? Dan zal je vennootschapsbelasting moeten betalen, tenzij je onder de grens voor vrijstelling valt. In de praktijk is dat vaak het geval, omdat je geen winstoogmerk hebt.
De grenzen voor vrijstelling zijn:
- Maximaal € 15.000 winst per jaar.
- In de voorafgaande vier jaren tezamen maximaal € 75.000 winst.
6. Je betaalzaken regelen
Als stichtingsbestuur moet je betalingen kunnen doen en ontvangen. Daarvoor heb je een zakelijke rekening nodig. Denk bijvoorbeeld ook aan zaken als:
- Het incasseren contributie en donaties.
- Geld storten.
Lees op deze pagina meer over de voordelen van een zakelijke rekening voor jouw stichting.
7. Samenvatting stappenplan stichting oprichten
- Als je een stichting wilt opzetten, moet je naar de notaris. Je organisatie wordt namelijk officieel opgericht bij notariële akte of testament. De kosten hiervoor bedragen tussen de € 400 en € 1.000.
- Schrijf de stichting in bij de Kamer van Koophandel (KvK). De regels over de organisatie moet je vermelden in de statuten.
- Stel een huishoudelijk reglement op voor de stichting.
- Kies het bestuur. Het is gebruikelijk om een voorzitter, een penningmeester en een secretaris te benoemen, maar je kunt een stichting ook alleen oprichten.
- Onderzoek of je aangifte moet doen voor de vennootschapsbelasting. Je krijgt een vrijstelling als je maximaal € 15.000 per jaar winst maakt.
- Regel een zakelijke rekening. Je moet als stichtingsbestuur namelijk ook betalingen kunnen doen en ontvangen.
Profiteer dan optimaal van de voordelen van een zakelijke rekening. Nieuwsgierig?
Veelgestelde vragen over het oprichten van een stichting:
- Wat is een stichting? Volgens dit artikel over de voor- en nadelen van een stichting als ondernemingsvorm, is een stichting een vereniging zonder winstoogmerk die tot doel heeft het algemene belang te dienen. Sociale en maatschappelijke doelen voeren hierbij vaak de boventoon. Een stichting mag wel winst maken, maar deze winst moet gebruikt worden voor een maatschappelijk of sociaal doel.
- Waarom richt je een stichting op?
Het oprichten van een stichting kan vanuit een bepaald maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel zijn, of omdat de voordelen van een stichting handig zijn om sneller tot een bepaald doel te komen. Zo mag een stichting tot maximaal € 15.000 per jaar aan winst maken zonder vennootschapsbelasting te betalen. - Hoe richt je een stichting op?
Door je in te schrijven bij de Kamer van Koophandel als stichting. Voor het verkrijgen van een ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) wend je je tot de Belastingdienst. Alle stappen lees je in het artikel Stichting oprichten. - Hoeveel bestuurders heeft een stichting?
De wet bepaalt niet hoeveel bestuurders een stichting moet hebben. Dat kan er één zijn, maar ook meerdere, een oneven of even aantal, dat maakt niet uit. Het bestuur van een ANBI-stichting moet echter wel uit altijd minimaal 3 leden bestaan, waarvan de meerderheid onderling niet familiair verwant mag zijn.
