Marieke Leijnen
In dit artikel lees je alles over het fiscaal afschrijven van bedrijfsmiddelen. Direct meer lezen over een specifiek onderwerp? Klik dan op één van onderstaande links:
- Wat is fiscaal afschrijven?
- Soorten bedrijfsmiddelen
- Investeringen afschrijven
- Hoe bereken je de afschrijving?
- Rekenvoorbeelden afschrijving
- Willekeurig afschrijven
- Afschrijving kosten bedrijfspand
- Afschrijving kosten auto
Let op: in 2023 geldt een nieuwe eenmalige regeling voor startende ondernemers. Bepaalde nieuwe bedrijfsmiddelen die dit jaar koopt, kun je voor maximaal 50% willekeurig afschrijven. Dit betekent een verruiming van de bestaande regeling willekeurig afschrijven. Op het restant kun je de gewone afschrijving toepassen. Lees de voorwaarden op de website van de Belastingdienst.
Voorwaarden nieuwe regeling
U moet het bedrijfsmiddel in het kalenderjaar 2023 hebben gekocht of voortgebracht, en u moet het in gebruik nemen vóór 1 januari 2026.
1. Wat is fiscaal afschrijven?
'Fiscaal afschrijven' wil zeggen dat je de kosten die je maakt om bedrijfsmiddelen te kopen, aftrekt van de belasting. Dit doe je door je kosten af te trekken van je opbrengsten. Het getal dat overblijft is de winst. Je kunt bepaalde materiële en immateriële bedrijfsmiddelen afschrijven.
2. Materiële en immateriële bedrijfsmiddelen
Bedrijfsmiddelen zijn alle middelen die je nodig hebt om je product of dienst te kunnen produceren en leveren. We onderscheiden twee soorten bedrijfsmiddelen:
- Materiële bedrijfsmiddelen, zoals een laptop, auto of machine.
- Immateriële bedrijfsmiddelen, zoals bijvoorbeeld de kosten voor vergunningen.
Deze bedrijfsmiddelen gaan in principe een aantal jaar mee. Daarom worden ze 'vaste activa' genoemd. Er bestaan ook 'vlottende activa'. Daarmee worden bedrijfsmiddelen bedoeld die een korte levensduur hebben, zoals winkelvoorraden.
3. Investeringen afschrijven
De Belastingdienst ziet vaste activa als investeringen. Daarom mag je niet alle zakelijke kosten aftrekken in het jaar van aanschaf, maar moet je ze in delen afschrijven.
Je verdeelt zo als het ware de kosten van het bedrijfsmiddel over de jaren waarin je hiervan gebruikmaakt. De afschrijvingen laten zo de waardedaling van de bedrijfsmiddelen over een bepaalde periode zien.
Hoelang mag je afschrijven?
Voor de meeste investeringen geldt een maximale afschrijving van 20% per jaar. Je schrijft de kosten dus in minimaal 5 jaar af. Er zijn twee uitzonderingen:
- Voor goodwill geldt een percentage van maximaal 10% per jaar. (Goodwill is het deel van de overnamekosten voor de waarde van het klantenbestand of andere niet-materiele meerwaarde.)
- Voor het afschrijven van bedrijfspanden gelden andere regels.
Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.
Is het investeringsbedrag lager dan € 450? Dan mag je de kosten wel in één keer aftrekken van de belasting.
4. Hoe bereken je de afschrijving?
Om de jaarlijkse afschrijving correct te berekenen, gebruik je drie variabelen. Deze zullen we in dit hoofdstuk toelichten:
Aanschafkosten
Tot aanschafkosten reken je niet alleen de aanschafprijs, maar ook de kosten die gepaard gaan met je aankoop. Denk aan notariskosten bij de aankoop van onroerend goed.
Verder bestaan de aanschafkosten bij de aankoop of huur van een bedrijfspand uit de installatiekosten en de kosten van de inrichting.
Vermoedelijke gebruiksduur
De vermoedelijke gebruiksduur bereken je in volledige jaren. We onderscheiden twee soorten levensduur:
Technologische levensduur
De Belastingdienst hanteert meestal de technische levensduur van het bedrijfsmiddel. Deze heeft betrekking op de periode totdat het product volledig versleten is.
Economische levensduur
De economische levensduur is verstreken wanneer een bedrijfsmiddel geen economisch nut meer heeft voor de onderneming, ook al is het technisch gezien nog in goede staat.
Wanneer de economische levensduur korter blijkt dan de technische levensduur, dan mag je de economische levensduur van bedrijfsmiddelen als uitgangspunt gebruiken.
Let op: je mag per jaar maximaal 20% afschrijven op de aanschafkosten. De minimale levensduur is dus vijf jaar.
Restwaarde
De laatste variabele is de restwaarde die het bedrijfsmiddel vermoedelijk heeft op het moment dat je het niet meer kunt gebruiken voor jouw onderneming. Meestal maak je hiervoor een schatting, waarvoor je in sommige gevallen het best contact kunt opnemen met de leverancier.
5. Rekenvoorbeelden afschrijving
De lineaire methode is de meest gebruikte methode om de zakelijke afschrijving te berekenen:
Afschrijving per jaar = (aanschafkosten - restwaarde) / vermoedelijke gebruiksduur.
Voorbeeld 1: Laptop
Laten we de aanschaf van een zakelijke laptop als voorbeeld nemen. Hierbij ga je als volgt te werk:
- De aanschafkosten zijn € 1.000 (dat bedrag is hoger dan de ondergrens van € 450, dus afschrijven is toegestaan).
- De levensduur zetten we op het minimum van vijf jaar en de restwaarde is na vijf jaar € 0.
- Dan kom je uit op: 1.000-0 / 5 = een afschrijving van € 200 per jaar.
Voorbeeld 2: zakelijke telefoon
Als je een zakelijke telefoon van € 350 (excl. btw) aanschaft valt deze aankoop onder de grens van € 450. Daarom mag je dit bedrag dus in één keer aftrekken van de belasting.
Fiscaal aftrekken van bedrijfsmiddelen in de praktijk
Bij het invullen van je aangifte inkomstenbelasting trek je zakelijke kosten van je omzet af. Je winst is dan lager en je betaalt dus over een lager bedrag belasting.
Let op: als je btw-aangifte doet, trek je apart de btw af over deze telefoon. De zakelijke kosten van de aanschaf die je mag aftrekken zijn dus exclusief btw!
6. Willekeurig afschrijven
Voor startende ondernemers met een eenmanszaak, vof, maatschap of cv heeft de Belastingdienst een uitzondering gemaakt: Zolang je recht hebt op startersaftrek mag je gebruikmaken van de 'willekeurige afschrijving'.
Dit betekent dat je zelf bepaalt wanneer je de totale afschrijvingskosten aftrekt. Verdien je veel in jouw eerste jaar en wil je niet teveel belasting betalen? Dan schrijf je bijvoorbeeld de volledige laptop af.
Eenmalige verruiming in 2023
In 2023 geldt er een verruiming van de regeling waarmee je bedrijfsmiddelen kunt afschrijven. Startende ondernemers kunnen bepaalde kosten voor maximaal 50% aftrekken. Bezoek deze pagina voor alle voorwaarden van de regeling.
Nadeel willekeurig afschrijven
Willekeurig afschrijven kent een nadeel. In de vier jaar na de afschrijving van de kosten voor de laptop, kun je niks meer van deze kosten afschrijven. Daardoor heb je minder kosten, en moet je iets meer belasting betalen.
Stel dat je nog maar weinig geld verdient in het eerste jaar. Dan kan het verstandig zijn om de afschrijving nog even uit te stellen, want je betaalt over dat jaar toch al bijna geen belasting.
Lees ook: Wanneer ben ik ondernemer voor de Belastingdienst?
De VAMIL-regeling
De willekeurige afschrijving milieu-investeringen (VAMIL) is een methode om een investering op ieder gewenst moment te kunnen afschrijven. Zo valt je winst uiteindelijk lager uit en betaal je over dat jaar dus minder belasting. De bovengrens van deze willekeurige afschrijving is sinds 2011 vastgesteld op 75%.
De MIA en VAMIL zijn twee verschillende regelingen, maar worden vaak gecombineerd.
Voorwaarden voor de MIA/VAMIL:
- Het bedrijfsmiddel staat op de Milieulijst.
- Het bedrijfsmiddel is niet eerder gebruikt.
- De investering heeft betrekking op de aanschaf- en voortbrengingskosten van het bedrijfsmiddel.
De MIA/VAMIL is onderdeel van de investeringsaftrek. Lees hier alles over de voorwaarden voor de investeringsaftrek 2023.
7. Afschrijving kosten bedrijfspand
Ook de kosten voor een bedrijfspand kun je afschrijven. Hiervoor geldt: hoe groter het deel van het pand is dat je zakelijk gebruikt, des te groter is je fiscale voordeel.
Aanvullende voorwaarden:
- De hoogte van de afschrijving hangt af van de gebruiksduur van het pand (meestal 30 tot 50 jaar).
- Er moet rekening worden gehouden met de restwaarde.
- De (aanschaf)waarde van de grond mag je niet afschrijven.
- Je alleen kunt afschrijven over het deel van het pand dat je daadwerkelijk gebruikt.
Het uitgangspunt van de afschrijving is de aanschafwaarde van het pand. Dat is de koopsom inclusief de aankoopkosten, zoals notariskosten, makelaarskosten en overdrachtsbelasting.
Rekenvoorbeeld: afschrijving bedrijfspand
Er zijn twee belangrijke voorwaarden voor het afschrijven van een bedrijfspand:
- De boekwaarde van het pand is hoger dan de bodemwaarde.
- De jaarlijkse afschrijving is kleiner dan het verschil tussen de boekwaarde en bodemwaarde.
Stel: Je hebt een bedrijfspand aangeschaft met een geschatte gebruiksduur van 50 jaar. De aanschafwaarde van het pand was € 150.000, en de restwaarde is € 50.000. De boekwaarde aan het begin van het boekjaar is € 100.000. De WOZ-waarde is € 198.000.
De bodemwaarde is altijd 50% van de WOZ-waarde en bedraagt dus € 99.000. Aan de eerste voorwaarde is dus voldaan, want de boekwaarde is hoger dan de bodemwaarde.
De normale jaarlijkse afschrijving is 2% van de aanschafwaarde min de restwaarde van het pand: (€ 150.000 - € 50.000) x 2% = € 2.000.
Nu komt de tweede voorwaarde in het spel: het verschil tussen de boekwaarde en de bodemwaarde. Als je daadwerkelijk € 2.000 zou afschrijven, dan daalt de boekwaarde van € 100.000 naar € 98.000 en zakt dus tot onder de bodemwaarde van € 99.000. Je mag in dit jaar dus maar € 1.000 afschrijven.
8. Afschrijving kosten auto
Veel starters denken erover om een auto op naam van de zaak te kopen. Als je minder dan 500 kilometer privé met je auto rijdt, dan moet je je auto op naam van de zaak zetten.
Rijd je meer dan 500 kilometer privé? Dan mag je kiezen:
- Bij een nieuwe auto mag je de aanschaf en de afschrijving van je auto, en andere autokosten, aftrekken van de belasting.
- Bij een bestaande auto mag je de afschrijving en de autokosten aftrekken, maar de aanschafkosten niet.
Bedrijfsmiddelen afschrijven: de meest gestelde vragen
- Wat mag je fiscaal afschrijven?
Zakelijke kosten mag je aftrekken van de belasting. Als de aanschafwaarde van deze bedrijfsmiddelen hoger is dan € 450 moet je deze fiscaal afschrijven. Je verdeelt zo als het ware de kosten van het bedrijfsmiddel over de jaren waarin je hiervan gebruikmaakt. - Is fiscaal afschrijven verplicht?
Als een aankoop van een bedrijfsmiddel hoger is dan € 450 is afschrijven verplicht. De Belastingdienst ziet de aankoop dan als investering. Daarom mag je niet alle zakelijke kosten aftrekken in het jaar van aanschaf, maar moet je ze in delen afschrijven. - Wat is willekeurig afschrijven?
Als je recht hebt op startersaftrek mag je gebruikmaken van de willekeurige afschrijving. Dit betekent dat je zelf bepaalt wanneer je de totale afschrijvingskosten aftrekt. Verdien je veel in het eerste jaar en wil je niet te veel belasting betalen? Dan schrijf je bijvoorbeeld een laptop volledig af.
