Zo bereken je de omzet, winst en cashflow

Bijgewerkt op 19 september 2023
8 min  leestijd
18.395
Auteur: Redactie
Getekende afbeelding van stapeltjes muntgeld die van positie verwisselen en op de achtergrond een blauwe envelop van de belastingdienst

Omzet is geen winst. En bruto bedragen zijn niet hetzelfde als de netto opbrengsten. We leggen uit hoe je de juiste berekeningen maakt voor in je zakelijke administratie, zodat je weet wat je netto-inkomen is.

Benieuwd naar een specifieke onderwerp? Klik dan op één van onderstaande links:

  1. Hoe bereken je je omzet?
  2. Hoe bereken je je winst?
  3. Hoe bereken je je cashflow?
  4. Het verschil tussen bruto en netto

1. Hoe bereken ik mijn omzet?

Het moment waarop je je allereerste omzet boekt is natuurlijk een mooi moment. Bij het verkopen van producten is de omzet de afzet (het aantal stuks dat je verkoopt) vermenigvuldigd met de verkoopprijs.

Als je een uurtarief rekent als zzp'er, dan reken je niet in verkochte artikelen maar in verkochte uren. Je verkoopt je bijvoorbeeld 120 uur per maand voor een tarief van € 65 per uur. Dan is je omzet: 65 * € 120 = € 7.800. Dit bedrag is exclusief de belasting toegevoegde waarde (kortweg de btw of omzetbelasting).

Verschillende btw-tarieven

De btw valt dus niet onder je omzet. Die btw bereken je namelijk nog over de omzet. Het is tenslotte de belasting óver je omzet. Er zijn drie verschillende btw-tarieven:

  • Het vrijgestelde tarief: 0%
  • Het verlaagde tarief: 9%
  • Het standaard tarief: 21%

Vrijgesteld btw-tarief: 0%

Sommige zaken zijn vrijgesteld van btw. Voorbeelden zijn zaken als beleggingsgoud, kansspelen, kantines en radio en televisie. Op de website van de Belastingdienst staat de volledige lijst met vrijgestelde goederen. 

Laag btw-tarief: 9%

Het lage btw-tarief van 9% is ingesteld voor:

  • Voedingsmiddelen
  • Water
  • Agrarische goederen
  • Geneesmiddelen en hulpmiddelen
  • Kunst, verzamelvoorwerpen en antiek
  • Boeken en periodieken

Standaard btw-tarief: 21%

Het reguliere btw-tarief van 21% geldt voor alle goederen en diensten buiten deze uitzonderingen. 


Handig: gebruik de btw-calculator


Wil je als zzp'er zien wat je omzet over een bepaalde periode is geweest? Tel dan de bedragen op je facturen bij elkaar op. Gebruik de btw-calculator om heel eenvoudig de omzet exclusief btw per klant te berekenen.

2. Hoe bereken ik mijn winst?

Omzet is niet hetzelfde als winst. Om de winst over een bepaalde periode te berekenen, moet je gemaakte kosten nog van de omzet aftrekken. Wat je onderaan de streep overhoudt, is het bedrag dat je te besteden hebt.

Brutowinst, bedrijfsresultaat en nettowinst

Wil je de winst berekenen? Maak dan onderscheid tussen je brutowinst, het bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsvoering en de nettowinst.

  1. De brutowinst houdt alleen rekening met de directe kosten die je maakt voor een opdracht. Moet je voor een bepaalde opdracht eerst voor € 27 aan kosten maken en krijg je er € 350 voor, dan heb je € 323 brutowinst gemaakt. 
  2. Het bedrijfsresultaat uit je gewone bedrijfsvoering houdt ook rekening met indirecte kosten. Dit zijn kosten die niet te maken met je productieproces. Deze kosten worden ook wel 'overhead' genoemd. Deze overheadkosten heb je altijd, en worden niet direct hoger of lager met meer of minder opdrachten. Het zijn je vaste lasten. 
  3. De nettowinst houdt daarnaast rekening met belastingen, rente en dividend voor preferente aandelen. Die worden dus ook nog afgetrokken van het binnengekomen geld.

De nettowinst is wat je helemaal onderaan de streep overhoudt.

Lees ook: Mijn eerste keer: btw-aangifte en inkomstenbelasting.

Rekenvoorbeeld: omzet naar winst berekenen

De berekening van omzet naar winst lijkt eenvoudig, maar gaat nog wel eens mis. Dit fictieve rekenvoorbeeld laat zien hoe je de winst berekent:

Laura is ondernemer in de bouw. Haar bedrijf bedekt rieten daken en ze heeft drie mensen in dienst. Het dekken van één dak duurt ongeveer een maand. Ze huurt een kantoor met een ruimte voor opslag.

  • Laura heeft ongeveer € 35.000 uitgegeven aan materiaal, gereedschap en personeelskosten (dit zijn zogeheten 'directe kosten').
  • Laura rekent een prijs van € 50.000 inclusief btw aan de klant.
  • De omzet is de prijs die de klant betaalt, exclusief btw (21%).
    De omzet = € 50.000 / 121 * 100 = € 41.322.
  • De brutowinst is de omzet min de directe kosten die Laura voor deze klus heeft gemaakt.
    Brutowinst = € 41.322 - € 35.000 = € 6.322.
  • Het bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsvoering is de brutowinst min de indirecte kosten (huur pand, administratiekosten, afschrijvingen etc.). Bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsvoering = € 6.322 - € 1.200 = € 5.122.
  • De nettowinst is het bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsvoering min belastingen, rente en dividend voor preferente aandelen.
    De nettowinst is dus € 5.122 - € 500 = € 4.622.

Tip! De winstmarge berekenen wordt eenvoudig door gebruik te maken van onze handige marge calculator.

3. Cashflow

Een veelgehoorde term als het over ondernemen gaat, is cashflow. Dit wordt ook wel 'kasstroom' genoemd. Cashflow is het verschil tussen het geld dat je ontvangt en het geld dat je uitgeeft in een bepaalde periode. Je berekent de cashflow door uitgaande geldstromen af te trekken van de inkomende geldstromen.

whitepaper administratie cover

Administratie opzetten?

Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.

Download gratis PDF

Cashflow: een praktijkvoorbeeld

De cashflow lijkt op het eerste gezicht hetzelfde te zijn als de winst, maar dat is het niet. Bij cashflow gaat het om geld dat écht op je zakelijke rekening binnenkomt en je bedrijf daarna weer uitgaat.

Een fictief voorbeeld ter illustratie: 

Een zelfstandig vormgever voert een opdracht uit voor een magazine en stuurt na afloop een factuur. Het geld op de factuur rekent hij alvast mee bij de omzet en winst van die periode, terwijl het bedrag nog niet op zijn rekening staat.

Als je het hebt over cashflow, dan mag je dit bedrag niet meerekenen. Dit geldt ook voor toekomstige afschrijvingen, want die kosten maak je pas op een later moment.

Lees hier alles over het opzetten van een cashflowbegroting.

Het belang van cashflow

Je cashflow is een belangrijke graadmeter voor je bedrijf.  Als ondernemer wil je graag het liefst voortdurend inkomsten hebben. Je kunt op papier nog zo winstgevend zijn op de lange termijn, maar je zit met een probleem als je op korte termijn geen geld hebt om je rekeningen te betalen.

Er zijn veel voorbeelden van bedrijven die winstgevend waren en toch failliet gingen, bijvoorbeeld omdat opdrachtgevers de facturen niet betaalden. 

Lees ook: zo ga je om met wanbetalers.

Cashflowprognose

Je kunt je toekomstige cashflow berekenen in een liquiditeitsbegroting. Door de liquiditeit van je onderneming nauwlettend te monitoren, weet je precies hoeveel geld je op een gegeven moment zult hebben. Dat is handig, omdat je daardoor bijvoorbeeld investeringen kunt plannen of kunt inschatten wanneer je een financieel tekort zult hebben. 

4. Wat is het verschil tussen bruto en netto?

Veel mensen worstelen met het verschil tussen bruto of netto. Toch geldt in de meeste gevallen een simpel rekensommetje: netto is bruto min belastingen. De formule voor de omzet die je krijgt na aftrek van de belastingen is vergelijkbaar van opzet: bruto omzet min belastingen is de netto omzet. 

Als je in loondienst bent, ken je bruto en netto vooral van je loonstrookje. Het nettoloon is het bedrag dat op je rekening komt. Als je van het brutoloon de verzekeringspremies en de inkomstenbelasting aftrekt, krijg je het nettoloon.

Bruto en netto voor ondernemers

Bij ondernemers werkt het net iets anders. Wanneer je het als ondernemer hebt over bruto of netto, dan betreft het meestal de prijs van een product met de omzetbelasting (btw). De brutoprijs is inclusief btw, de nettoprijs is exclusief btw.

Als het in te kopen product/dienst volledig voor je bedrijf gebruikt wordt, mag je de btw van die aankoop weer aftrekken bij de btw-aangifte.

Rekenvoorbeeld van bruto naar netto

Ter illustratie geven we een voorbeeld:

  • Stefan is ondernemer en wil een nieuwe tablet kopen. Hij wil deze tablet volledig voor zijn eigen bedrijf gebruiken.
  • De tablet ligt in de winkel voor € 250, dat is inclusief 21 % btw.
    De brutoprijs is dus € 250.
  • De btw is 21%: € 43,39. Dit bedrag mag hij aftrekken bij zijn aangifte omzetbelasting.
  • De nettoprijs is dus € 250 - € 43,39 = € 206,61.

zakelijke rekening afbeelding

Zakelijke rekening nodig?

Open je rekening online of in de app al in 5 minuten

1e halfjaar € 0,00

Veelgestelde vragen over omzet, brutowinst, nettowinst en cashflow:

  • Hoe bereken je de omzet? De formule voor omzet is bij producten: afzet maal de verkoopprijs exclusief btw = omzet. De formule voor diensten is min of meer hetzelfde: daar tel je de factuurbedragen bij elkaar op, zonder btw. Bekijk een praktijkvoorbeeld ter illustratie.
  • Hoe bereken je de brutowinst? De formule voor brutowinst is: omzet - inkoopwaarde of directe kosten. Om tot de nettowinst te komen, trek je daar nog de andere kosten en belastingen vanaf. Bekijk het rekenvoorbeeld
  • Hoe bereken je de nettowinst? De formule voor nettowinst is: brutowinst - alle indirecte kosten van het bedrijf en belastingen. Een andere berekening is: de omzet - alle kosten, dus directe en indirecte kosten en belastingen. Bekijk het rekenvoorbeeld
  • Wat is cashflow en hoe bereken je dit? Cashflow is het geld dat echt op je rekening binnenkomt en van je rekening af gaat. Omzet valt pas onder cashflow als de factuur door je klant is betaald. Kosten vallen pas onder de cashflow op het moment dat ze ook daadwerkelijk in de betreffende periode worden afgeschreven. Bekijk hier een praktijkvoorbeeld
  • Wat is werkkapitaal? Werkkapitaal is het geldbedrag dat je nodig hebt om je bedrijf draaiende te houden. Denk bijvoorbeeld aan het betalen van je medewerkers, inkopen van voorraden en betalen van de huur van je bedrijfspand. Kort gezegd: werkkapitaal is het verschil tussen vlottende activa en vlottende passiva. 
  •  

Meer over boekhouding en administratie

Meer over boekhouding en administratie
Ondernemingsplan

Gratis ondernemingsplan voorbeelden!

Kun je wel wat hulp gebruiken bij het maken van je ondernemingsplan? Download gratis de voorbeeld ondernemingsplannen, ieder gericht op een bepaalde branche. Zo ga jij sterker van start!

Sluiten