De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) komt voort uit het principeakkoord over pensioenen van de vakbonden en het kabinet. Hoe dat eruit gaat zien, is nog niet helemaal duidelijk. De verplichte AOV voor zzp'ers is al een paar keer uitgesteld en zal op z'n vroegst in 2026 ingaan.
Veel zzp'ers houden deze ontwikkeling nauwlettend in de gaten, omdat een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering een stijging van hun vaste lasten betekent. De kosten heb je veelal zelf in de hand, laten deze voorbeelden zien.
Waarom komt er een verplichte AOV voor zzp'ers?
De vakbonden en partijen als PvdA en GroenLinks willen al jaren dat er een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp'ers komt. Ze legden de eis op tafel tijdens de onderhandelingen over een nieuw pensioenstelsel.
Oneerlijke concurrentiestrijd
Volgens de vakbonden is een verplichte AOV voor zzp'ers noodzakelijk, omdat werknemers nu een oneerlijke concurrentiestrijd zouden voeren met zelfstandigen. Veel zzp'ers hebben zich niet verzekerd en zijn voor werkgevers mede daarom relatief goedkoop ten opzichte van iemand in dienst nemen.
Uitstel wetgeving
De eerste plannen van de Stichting van de Arbeid bleken lastig uitvoerbaar, onder andere door vrijheid in bepaalde keuzes. Elke zzp'er is anders en de risico's verschillen per persoon en per beroep. In de plannen stond daarom de vrijheid om een aantal keuzes te maken. Ook liep de wetgeving vertraging op door de coronacrisis en het gevallen kabinet begin 2021.
Actuele status verplichte AOV
In juli 2022 zijn er een paar veranderingen in de plannen doorgevoerd. In het eerdere voorstel zou de verplichte AOV voor zzp'ers en dga's gelden, nu is dat uitgebreid naar ondernemers met personeel. De verplichte AOV geldt dus straks voor alle ondernemers.
Ook komt er een vaste wachttijd, ofwel eigenrisicoperiode. Hier heb je straks geen keuze meer in. Daarnaast wordt de wetgeving pas in 2026 of later verwacht.
Je hoopt natuurlijk dat het je niet overkomt: arbeidsongeschikt raken. Maar wat doe je als je er toch mee te maken krijgt? En wat kun je doen om arbeidsongeschiktheid te voorkomen?
Verplichte AOV voor zzp'ers, wat houdt het plan in?
Benieuwd wat de verplichte zzp AOV betekent voor jou als ondernemer? Volgens de plannen van de StvdA gaat de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering er als volgt uitzien.
Let op: onderstaande plannen staan in het advies van de StvdA. Het is dus niet zeker of dit ook de uiteindelijke regels worden.
- De verzekering geldt voor alle ondernemers: zzp'ers, beroepsbeoefenaars (inkomsten uit overige werkzaamheden), dga's, zelfstandige ondernemers met personeel en meewerkende echtgenoten.
- De premie wordt inkomensafhankelijk, naar schatting 8% van het inkomen. De premie is fiscaal aftrekbaar en zal maximaal € 220 per maand zijn.
- De uitvoering en re-integratie worden uitgevoerd door het UWV. De premie wordt geïnd door de Belastingdienst.
- De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering dekt 70% van het laatst verdiende inkomen en maandelijks maximaal € 1.650 bruto. Dit is het wettelijk minimumloon.
- Er komt een standaard wachttijd, deze wordt nog bepaald maar wordt bijvoorbeeld 52 weken.
- Het maximale te verzekeren inkomen is ongeveer € 30.000.
- De verplichte AOV voor zzp'ers loopt tot het bereiken van de AOW-leeftijd.
- Deze verzekering hanteert het arbeidsongeschiktheidscriterium gangbare arbeid. Dit wil zeggen dat wordt gekeken welke werk je überhaupt nog kunt doen, ongeacht je ervaring of opleiding.
- Heb je al een AOV of krijg je al een uitkering voor arbeidsongeschiktheid? Dan hoef je niet mee te doen met deze verzekering. Deze verzekering moet minimaal hetzelfde dekken als de verplichte AOV. Hiervoor komt een speciaal toetsingskader.
- Ook zelfstandigen met een klein inkomen betalen een premie en krijgen een uitkering. Voor de hoogte van de uitkering wordt rekening gehouden met het gemiddelde van de afgelopen drie jaar.
Arbeidsongeschiktheid en zzp'ers
Verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid, hoe zit het precies? We zetten wat informatie over de huidige situatie voor je op een rij:
- Er zijn in ons land zo'n 1,1 miljoen zzp'ers (2021).
- Slechts 23 procent heeft een arbeidsongeschiktheidsverzekering afgesloten.
- Een AOV hoeft niet duur te zijn, je hebt zelf invloed op de hoogte met bepaalde keuzes.
- De hoogte van de premie is afhankelijk van je leeftijd en je beroep. Heb je een zwaar beroep? Dan is de kans groter dat je door dit werk arbeidsongeschikt raakt. Daardoor zal je premie hoger zijn.
- Volgens cijfers van het SEO Economisch Onderzoek kan 30% van de zzp'ers het gemiste inkomen niet opvangen in het geval van langdurige ziekte of een ernstig ongeval.
Waarom nemen zzp'ers geen arbeidsongeschiktheidsverzekering?
Onderzoekers vroegen zich af waarom zzp´ers zich niet verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Als meest aangevoerde reden om geen arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten, wordt de hoge premie genoemd. Zzp'ers vinden het te duur en nemen daarom liever het risico.
Kosten AOV zzp
De hoogte van de kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn afhankelijk van je persoonlijke situatie. De premie die je voor je AOV betaalt, is aftrekbaar bij de inkomstenbelasting. Handig, want daardoor vallen de uiteindelijke kosten van je AOV lager uit.
Je hebt zelf invloed op de kosten van een arbeidsongeschiktheidsverzekering als zzp'er door te kijken naar:
- Eigenrisicoperiode
Kun je bij arbeidsongeschiktheid een tijdje zelf overbruggen vanuit je reserves? Kies dan voor een langere eigenrisicoperiode. Bij een langere eigenrisicoperiode betaal je een lagere premie. - Verzekerd bedrag
Je bepaalt zelf welk bedrag je verzekert. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om alleen je vaste lasten te verzekeren, of je hele inkomen. Hoe hoger het verzekerde bedrag, des te hoger de premie uitvalt. - Uitkeringsduur
Je kunt ook kiezen hoe lang je een uitkering wilt krijgen als je arbeidsongeschikt raakt. En je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een tijdelijke uitkering van bijvoorbeeld vijf jaar.
Meer weten over de opties en je keuzes? Lees de gratis whitepaper 'Wat doe je als startende ondernemer bij arbeidsongeschiktheid?'
Nu AOV afsluiten of wachten tot de arbeidsongeschiktheidsverzekering verplicht wordt?
Moet je wachten tot de overheid met een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering op de proppen komt? Wil je geen risico lopen, dan is het antwoord op die vraag: nee.
De wetgeving rondom de verplichte AOV loopt wat vertraging op, vanwege uitvoerbaarheid en andere omstandigheden. Er moet een nieuw voorstel komen, daarna moet dit een wet worden en worden ingevoerd. De verwachting is dat de verplichting pas over een aantal jaar (na 2026) in zal gaan.
Intussen kan jou in de tussentijd al iets overkomen waardoor je niet meer kunt werken. Daarom is het slimmer om nu al iets te regelen.
- Bekijk de checklist afsluiten AOV inclusief bespaartips
AOV via verzekeraar of UWV?
Je kunt straks de keuze maken tussen een arbeidsongeschiktheidsverzekering via een verzekeraar, of via het UWV. Het voorstel van de Stichting van de Arbeid zoals hierboven genoemd, wordt uitgevoerd door het UWV.
- Lees hier meer over de keuze tussen een verzekeraar en het UWV
Voordelen AOV via verzekeraar
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering via een verzekeraar heeft een aantal belangrijke voordelen. We noemen er vier:
-
Maatwerk: Als je arbeidsongeschikt raakt wil je natuurlijk zo snel mogelijk weer aan het werk. In het voorstel van de Stichting van de Arbeid wordt niet gekeken naar jouw beroepsgroep, opleiding of ervaring, maar of je enige vorm van werk kan doen. Een verzekeraar kijkt juist wel naar de gevolgen van jouw ziekte of aandoening voor jouw beroep en focust op een betere en passende re-integratie. De kans op een uitkering is daardoor groter bij een verzekeraar.
-
Hoog verzekerd bedrag mogelijk: Bij het UWV is de uitkering maximaal € 1.650 per maand. Bij een verzekeraar kun je jaarbedragen verzekeren van € 100.000 of soms, zoals bij Interpolis, nog veel hoger.
-
Onderscheid: Als je geen lichamelijk zwaar werk doet, is je premie lager. Je loopt dan namelijk minder risico. Dat onderscheid wordt niet gemaakt bij de UWV-verzekering.
-
Keuzevrijheid: Bij een verzekeraar kun je zelf je eindleeftijd kiezen. Ook heb je bij een AOV vrijheid in het bepalen van je wachttijd (ook wel eigenrisicoperiode). Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een maand, drie maanden, een half jaar of twee jaar. Hierdoor kun je zelf je premie beïnvloeden.
-
Preventie: Een verzekeraar helpt je ook met het voorkomen van arbeidsongeschiktheid, met preventiediensten. Dit zijn verschillende hulpmiddelen voor zowel je lichamelijke als mentale gezondheid.
Voordelen AOV via UWV
Je kunt ook wachten op de verzekering van het UWV. Dat heeft twee voordelen:
- Bij het UWV kun je je voor elk beroep verzekeren tot de AOW leeftijd. Bij een verzekeraar kun je je voor lichamelijk zware beroepen verzekeren tot maximaal 63 jaar of soms nog lager.
- Een verzekeraar vraagt altijd een gezondheidsverklaring. Bij arbeidsongeschiktheid die het gevolg is van bestaande klachten krijg je dan soms geen uitkering. Het UWV vraagt geen gezondheidsgegevens.
Bescherm je inkomen met een verzekering voor als je arbeidsongeschikt raakt.
Veelgestelde vragen over de verplichte AOV
- Wanneer wordt de AOV verplicht? In 2020 was er voor het eerst sprake van een verplichte AOV. De uitvoering wordt nu onderzocht, maar de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zal pas na 2026 komen.
- Wat is een AOV? Als zzp'er kun je ziek of arbeidsongeschikt raken. Je krijgt dan geen uitkering van de overheid, dus je moet je eigen loon doorbetalen. Een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) vergoedt deze uitkering tot de eindleeftijd die je zelf bepaalt.
- Moet ik wachten op de verplichte AOV? De verplichte AOV komt er waarschijnlijk pas na 2026. In de tussentijd kun je ziek worden of arbeidsongeschikt raken. Je kunt je daarom nu al verzekeren voor de inkomsten die je dan misloopt. Op de premie daarvan heb je zelf invloed.
Meer over verzekeringen voor zzp'ers:
Een AOV hoeft niet duur te zijn
Wat kost een AOV?
Overzicht verzekeringen voor ondernemers
