Marieke Leijnen
Let op: De VAR is vervangen door de wet DBA en modelovereenkomsten. Dit bleek echter geen goed alternatief. Op 24-06-2019 is bekend gemaakt dat de wet DBA niet tot 2020, maar tot 2021 niet gehandhaafd wordt. Daarna hoopt de regering met een goed alternatief te kunnen komen. Lees er alles over.
1. VAR loon uit dienstbetrekking (VAR-loon)
Als in de Verklaring arbeidsrelatie (VAR) staat dat de fiscus jouw inkomsten beschouwt als loon, hebben jouw opdrachtgevers geen zekerheid over de vraag of zij voor jou ook loonheffingen moeten inhouden en afdragen. Jouw opdrachtgever moet in dat geval altijd zelf toetsen of er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking. Als hij vindt dat hiervan sprake is, zal hij loonheffingen inhouden en afdragen. Is jouw opdrachtgever echter van mening dat er geen sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking? Dan zal hij geen loonheffingen inhouden en afdragen.
Een nadeel van de VAR-loon kan zijn dat de Belastingdienst achteraf wel een (fictieve) dienstbetrekking constateert. In dat geval moet jouw opdrachtgever alsnog loonheffingen afdragen. Bij twijfel of hiervan sprake is, kan de opdrachtgever de fiscus om een uitspraak vragen. Als opdrachtnemer kunt je hiervoor terecht bij uitkeringsinstantie UWV.
Je ontvangt doorgaans een VAR-loon wanneer de Belastingdienst van mening is dat je jouw werkzaamheden (voor het grootste deel) in dienstbetrekking verricht. Hierbij kijkt de fiscus onder meer naar of je verplicht bent om instructies van de opdrachtgever op te volgen, of je tijdens vakantie en ziekte krijgt doorbetaald en of je verplicht bent om de betreffende werkzaamheden persoonlijk uit te voeren.
De Belastingdienst beoordeelt of deze punten relevant zijn voor jouw werk. Daarbij kijkt de fiscus overigens ook naar de onderlinge samenhang van jouw antwoorden op het aanvraagformulier.
2. VAR resultaat uit overige werkzaamheden (VAR-row)
Geeft jouw VAR-verklaring aan dat de Belastingdienst de inkomsten ziet als ‘resultaat uit overige werkzaamheden’? Ook dan biedt de VAR jouw opdrachtgevers geen absolute zekerheid over de vraag of zij wel of geen loonheffingen moeten inhouden en afdragen. De opdrachtgever moet hier wederom zelf toetsen of er sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking.
Let op: wederom bestaat het gevaar dat de fiscus achteraf alsnog een (fictieve) dienstbetrekking constateert. In dat geval moet de opdrachtgever later alsnog loonheffingen afdragen. Artiesten of beroepssporters ontvangen vaak een VAR-row. In dat geval moet de opdrachtgever wel loonheffingen inhouden. Dit hangt samen met de artiesten- en beroepssportersregeling.
Dan moet je veel regelen. Van het maken van je bedrijfsplan tot het regelen van verzekeringen. Ga sterk van start en vergroot de kans op succes.
Je krijgt in veel gevallen een VAR-row toegewezen als de Belastingdienst jouw inkomsten niet aanmerkt als loon uit dienstbetrekking, winst uit onderneming of 'inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van jouw vennootschap'. Jouw aanvraagformulier wordt in zijn geheel beoordeeld en de fiscus kijkt daarbij zowel naar de onderlinge samenhang van de antwoorden als naar het soort werkzaamheden dat je verricht.
3. VAR winst uit onderneming (VAR-wuo)
Opdrachtgevers zijn fan van de VAR-wuo (winst uit onderneming). Deze VAR verschaft namelijk de meeste zekerheid over de aard van de samenwerking. Als in jouw VAR-verklaring staat dat jouw inkomsten door de fiscus worden aangemerkt als ‘winst uit onderneming’, kunnen jij en de opdrachtgever er zeker van zijn dat er geen loonheffingen hoeven te worden ingehouden en afgedragen. Let erop dat je wel aan de volgende voorwaarden voldoet:
- De omschrijving van de werkzaamheden in de VAR komt inhoudelijk overeen met de opdracht(en) die jij voor de opdrachtgever uitvoert.
- Je verricht de werkzaamheden binnen de geldigheidsduur van de VAR (een VAR-verklaring is een jaar geldig).
- Jouw identiteit is door de opdrachtgever vastgesteld.
- Jouw opdrachtgever bewaart zowel een kopie van de VAR als van een geldig identiteitsbewijs bij zijn administratie.
Goed om te weten: je bent geenszins verplicht om een VAR-wuo te gebruiken. Maar maak je er bij een bepaalde opdracht wél gebruik van, dan moet je niet vergeten dat je op dat moment niet verzekerd bent voor de werknemersverzekeringen (WW, WIA en ZW). Daarnaast kun je wat betreft deze klus geen beroep doen op een uitkering. Werk jij doorgaans met een VAR-wuo? Zorg dan ervoor dat je eventuele persoonlijke en zakelijke risico's goed afdekt. Een VAR-wuo wordt meestal verstrekt aan ZZP'ers die door de Belastingdienst als 'ondernemer' worden gezien. Bij het invullen van het aanvraagformulier spelen onder andere deze vragen een rol:
- Ben je verplicht om aanwijzingen van uw opdrachtgever(s) op te volgen?
- Word je doorbetaald tijdens vakantie of ziekte?
- Maak je winst en zo ja, hoeveel?
- Hoe zelfstandig is jouw onderneming?
- Beschik je over kapitaal (in de vorm van geld of goederen)?
- Hoeveel tijd steek je in de onderneming?
- Wat is de omvang (in tijd en geld) van jouw werkzaamheden?
- Hoeveel klanten heeft jouw onderneming?
- Hoe maakt jouw onderneming zich bekend naar buiten?
- Loop je ondernemersrisico?
- Ben je aansprakelijk voor alle schulden van de onderneming?
Als jij een VAR-wuo toegewezen krijgt, moet je straks via de aangifte inkomstenbelasting belasting betalen en moet je facturen versturen voor jouw werkzaamheden. Daarnaast ben je verplicht om een administratie bij te houden en deze te bewaren. Hierin sla je onder andere de ontvangen nota's en kopieën van verstuurde facturen op.
4. VAR inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van uw vennootschap
Als jouw VAR aangeeft dat de fiscus jouw inkomsten aanmerkt als 'inkomsten uit werkzaamheden voor rekening en risico van uw vennootschap', dan hebben jij en jouw opdrachtgever eveneens de zekerheid dat er geen sprake hoeft te zijn van loonheffing. Op de VAR-dga zijn in principe dezelfde voorwaarden van toepassing als op een VAR-wuo:
- De omschrijving van de werkzaamheden in de VAR komt inhoudelijk overeen met de werkzaamheden die je voor jouw opdrachtgever verricht.
- Je verricht de werkzaamheden binnen de geldigheidsduur van de VAR.
- Jouw opdrachtgever heeft jouw identiteit vastgesteld.
- De opdrachtgever bewaart een kopie van de VAR en van een geldig identiteitsbewijs in zijn bedrijfsadministratie.
Zoals bij alle VAR-verklaringen, ben je niet verplicht om de VAR-dga te gebruiken. Maak je hier bij een bepaalde opdracht wel gebruik van? Dan bent je voor deze opdracht net als bij een VAR-wuo niet verzekerd voor de werknemersverzekeringen (WW, WIA en ZW) en kun je naar aanleiding van deze opdracht dus ook geen beroep doen op een uitkering.
De VAR-dga zegt niets over de arbeidsrelatie tussen de directeur-grootaandeelhouder en zijn vennootschap en de vennootschappen waarin de directeur-grootaandeelhouder een aanmerkelijk belang heeft.
Je komt in aanmerking voor een VAR-dga wanneer jouw inkomsten voor rekening en risico van de vennootschap komen, dus met andere woorden: als jouw BV als een onderneming kan worden aangemerkt. Daarbij let de fiscus op dezelfde punten als bij een ondernemer die een VAR-wuo aanvraagt.
Huurt een opdrachtgever jou voor specifieke werkzaamheden in, of is hij aannemer in een keten en besteedt hij deze werkzaamheden aan jou uit? Dan blijft jouw opdrachtgever aansprakelijk voor de betaling van loonheffingen, ook al heb je een VAR-dga.
Als de vennootschap - waarbij je als directeur-grootaandeelhouder in dienst bent - de loonheffingen niet betaalt, kan de Belastingdienst jouw opdrachtgever hiervoor aansprakelijk stellen. De inlenersaansprakelijkheid geldt overigens ook voor de omzetbelasting die je over de verrichte werkzaamheden betaalt. De ketenaansprakelijkheid geldt alleen voor de loonheffingen.
Lees ook
Alles over de VAR-verklaring
Checklist: verklaring arbeidsrelatie (VAR) aanvragen
7 tips voor als je noodgedwongen voor jezelf moet beginnen
Stappenplan: ZZP'er worden
Starten als freelancer: 5 aandachtspunten
