Business Model Canvas: wat is het en hoe gebruik je het?
Het Business Model Canvas (BMC) is een middel om je volledige businessmodel visueel in kaart te brengen. Hiermee krijg je snel en effectief een beeld van waar je als bedrijf staat en kun je doelgericht aan de slag. Lees verder op deze pagina of bekijk onderstaande video om erachter te komen wat het Business Model Canvas is en hoe je het model het beste kunt invullen.
Cookies
De video kan niet worden afgespeeld aangezien er geen toestemming is gegeven voor het delen van data met derden. Voor het bekijken van de video dien je de cookie voorkeur opnieuw in te stellen door op “aanpassen” te klikken en akkoord te geven op data delen met derden. Na het afspelen van de video kun je deze instellingen direct weer aanpassen via onze cookie statement pagina.
Wat is het Business Model Canvas?
Het Business Model Canvas (BMC) is ontworpen door Alex Osterwalder en Yves Pigneur. Het is een krachtig visueel instrument met negen bouwstenen om je businessmodel in kaart te brengen.
De structuur van het model dwingt je na te denken over alle belangrijke onderdelen van je nieuwe bedrijf. Centraal staan steeds klant én klantwaarde, welke waarde vertegenwoordigt je bedrijf voor je toekomstige klant?
Voor- én nadelen van het Business Model Canvas:
Vóórdat we beginnen met de uitleg van álle bouwstenen van het Business Model Canvas, zetten we kort de voor- én nadelen op een rij.
Voordelen van het Business Model Canvas
Nadelen van het Business Model Canvas
Hoe vul je het Business Model Canvas in?
In het Business Model Canvas beschrijf je eerst de bestaande situaties en ga je nadenken over strategische keuzes voor jouw bedrijf. Je vult de 9 bouwstenen één voor één in en begint daarbij aan de klantzijde.
Vervolgens richt je je op de waardepropositie, de klantrelaties en de verschillende kanalen. Dan komen het verdienmodel en de kostenstructuur aan bod, de twee vakken aan de onderzijde van het model.
Tot slot is er de infrastructuur voor je nieuwe bedrijf. Dit zijn de mensen en middelen, je strategische partners en je kernactiviteiten.
De 9 bouwstenen van het Business Model Canvas
Het Business Model Canvas kent negen bouwstenen. De tweede bouwsteen (de waardepropositie) is hierbij het allerbelangrijkste. Zorg dat je die zo helder mogelijk omschrijft.
1. Klantsegmenten: Wie zijn je klanten?
Omdat je als bedrijf vaak meerdere klanten bedient, is het slim om deze in te delen in groepen. Hoe meer je weet van je klantgroepen, des te beter je je aanbod erop kunt afstemmen. En hoe groter de kans dat ze je product of dienst kopen.
Ligt de focus op mannen of op vrouwen, op rijke pensionado's of op middenklassers? Wonen die in het hele land of alleen in een bepaalde provincie? Denk ook aan de opleiding, woonplaats, interesses en sociaaleconomische achtergrond van je doelgroep. Specificeer de wensen van je potentiële klanten.
Klantsegmenten: een voorbeeld
We gebruiken het voorbeeld van recruiter Anna. Zij wil een eigen bedrijf starten waarmee ze personeel zoekt voor horecabedrijven. Dan is dan ook haar eerste doelgroep, zoals ze omschrijft:
'Het zijn ondernemers in mijn eigen stad Utrecht, die zich hebben gevestigd in het centrum en daarbuiten. De bedrijven hebben ruime openingstijden en hebben dus veel personeel nodig, die op flexibele tijden kunnen werken.’
De tweede doelgroep die ze moet aanspreken, is het personeel dat ze moet vinden voor haar opdrachtgevers. Ze richt zich op studenten die in de horeca willen werken. Ze kiest voor studenten omdat die flexibel zijn. Daarnaast heeft ze nog waardevolle contacten bij haar studentenvereniging.
2. Waardepropositie: Waarom kiezen klanten voor jouw onderneming?
In het tweede onderdeel van het Business Model Canvas zet je uiteen hoe jij waarde toevoegt voor je klant. Oftewel: je waardepropositie.
Beantwoord deze vragen:
Overtref je klantverwachtingen en concurrenten met slimme, aantrekkelijk, efficiënte producten. Tevreden klanten komen bij je terug en raden je product of dienst aan bij bekenden.
Waardepropositie: een voorbeeld
Anna heeft zelf ervaring in de horeca en weet dus tegen welke uitdagingen bedrijven aanlopen bij het inhuren van personeel. Ook weet ze de kenmerken van goed personeel. Ze heeft Human Resources gestudeerd én al een aantal jaar werkervaring als recruiter, waardoor ze weet hoe ze de juiste persoon voor de juiste positie vindt. Hiermee kan ze zich positief onderscheiden van haar concurrenten.
3. Klantrelaties: Hoe bouw én onderhoud je relaties met klanten?
Voor deze bouwsteen bekijk op welke manier je in contact staat met klanten. Van acquisitie tot aftersales. Als je een brede klantenkring hebt, maak dan een onderverdeling aan de hand van de klantwensen. Verdeel je doelgroep bijvoorbeeld onder in een groep klanten die groot (zakelijk) inkoopt, en een groep met particuliere klanten die slechts één product (particulier) bestelt.
Een stapje extra zetten, levert een goede en stabiele klantrelatie op. Daardoor komt de klant (hopelijk) vaker terug.
Klantrelaties: een voorbeeld
Anna belt regelmatig met haar vaste klanten om te vragen hoe het met ze gaat, ook als ze op dat moment geen opdracht voor ze uitvoert.
Zo zorgt ze ervoor dat de klant meteen aan Anna denkt en haar inhuurt op het moment dat er personeel gezocht moet worden. Op momenten die voor haar speciaal zijn, zoals het vijfjarig bestaan van haar bedrijf, stuurt ze een kleinigheidje naar haar twintig belangrijkste klanten.
Beantwoord deze vragen:
4. Kanalen: Via welke kanalen kunnen klanten jou vinden?
Kijk door de bril van de klant. Op welke manier kun je hen de waarde van je product het beste laten ervaren? Via welke communicatiekanalen en in welke marketingmix?
Combineer offline en online kanalen om zoveel mogelijk klanten te bereiken.
Kanalen: een voorbeeld
Anna onderhoud het contact met haar opdrachtgevers voornamelijk telefonisch. Studenten bereikt ze via andere kanalen, bijvoorbeeld via de goede contacten die ze overhield aan haar tijd bij de studentenvereniging. Daar heeft ze mee afgesproken dat ze af en toe een oproepje mag doen voor het werven van nieuw personeel.
Als studenten een baantje zoeken, dan verwijst de vereniging ze door naar Anna. Dit is haar belangrijkste kanaal, samen met een Instagram-pagina die ze hiervoor heeft opgezet.
Beantwoord deze vragen:
5. Verdienmodel: Waar willen klanten voor betalen?
Bij dit onderdeel van het Business Model Canvas neem je het verdienmodel van je bedrijf onder de loep. De kernvraag is steeds: waar willen klanten voor betalen?
Wat zijn inkomstenstromen?Bij de inkomstenstromen maak je duidelijk waar jouw inkomsten vandaan komen. In het heden, maar ook in de toekomst. In een verdienmodel beschrijf je:
Voorbeelden van inkomstenstromen zijn:
Hier bereken je ook welke jaaromzet nodig is om quitte te spelen, of liever nog: winst te maken. Daarin is je prijsstelling belangrijk: de prijs van je product of dienst waarin een redelijke winstmarge is ingecalculeerd bovenop de kostprijs.
Inkomstenstromen: een voorbeeld
De inkomstenstroom van Anna is de provisie die ze ontvangt van haar opdrachtgevers, in ruil voor het vinden van goed personeel. Anna heeft een tarief vastgesteld en berekent hoeveel werknemers ze per maand moet vinden om genoeg geld te verdienen.
Beantwoord deze vragen:
6. Bedrijfsmiddelen: Welke middelen heeft je bedrijf nodig om te kunnen ondernemen?
Welke hulpbronnen heeft je bedrijf nodig om te kunnen ondernemen? Denk hierbij aan fysieke middelen (apparatuur, huisvesting), intellectuele middelen (kennis, patenten, data), financiële middelen en menskracht. Al deze zaken vereisen een investering die op verschillende manieren gefinancierd kan worden.
Deze bedrijfsmiddelen kun je natuurlijk zelf kopen, maar je kunt ook kiezen voor (financial) lease. Met Rabo Lease spreid je de aanschafkosten, maar is het bedrijfsmiddel gewoon van jou.
Hulpbronnen: praktijkvoorbeeld
Anna is zzp'er en ze verleent een dienst. Daarom heeft ze in principe vrij weinig inkoopkosten: de enige hulpbron die ze gebruikt is haar laptop. Als ze gaat uitbreiden, zal Anna een kantoor gaan huren en eventueel zelfs personeel aannemen om haar te helpen.
Beantwoord deze vraag:
Welke activiteiten zijn nodig om je onderneming draaiende te houden?
7. Kernactiviteiten: Welke activiteiten zijn nodig om je onderneming draaiende te houden?
Deze bouwsteen beschrijft wat de belangrijkste activiteiten van jouw bedrijf zijn die de waardepropositie creëren.
Met het beschrijven van je kernactiviteiten maak je duidelijk hoe je waarde toevoegt aan de kwaliteit van je product, aan het onderhouden van klantrelaties en aan het werven van nieuwe klanten.
Ontwikkel je producten? Dan draait deze bouwsteen bijvoorbeeld om het ontwikkelen van een kwalitatief sterk product dat beter is dan dat van de concurrentie. Wees servicegericht: daarmee investeer je direct in een goede klantrelatie.
Kernactiviteiten: een voorbeeld
De kernactiviteit van Anna is het vinden van personeel voor haar opdrachtgevers. Haar studie én haar ervaring in de horeca zorgen ervoor dat Anna een toegevoegde waarde biedt voor haar opdrachtgevers.
Haar dagelijkse werkzaamheden zijn:
Maar hier komen ook nog randzaken bij kijken, zoals het werven van nieuwe klanten werven, een gedegen administratie voeren en oude opdrachtgevers bellen.
Beantwoord deze vraag:
Welke activiteiten zijn nodig om je onderneming draaiende te houden?
8. Strategische partners: Met wie ga je samenwerken?
Als ondernemer is het goed om strategische partners aan te trekken. Zo kun je bijvoorbeeld specifieke kennis en expertise binnenhalen om je bedrijfsrisico’s te beperken. Ondernemers die samenwerken voor advies of partnerships groeien vaak harder.Beschrijf in dit deel van het Business Model Canvas, indien van toepassing, welke partnerships je bent aangegaan of nog gaat starten.
Het aangaan van samenwerkingen doe je om succesvol te zijn, om te kunnen groeien en concurrerend te zijn. Door te beschrijven welke strategische partners je kunt gebruiken, weet je precies welke kennis en expertise nodig is om je aan te vullen. Een tekstbureau en een videobureau kunnen bijvoorbeeld uitstekend samenwerken om websites te maken.
Partners: een voorbeeld
Anna's belangrijkste partner is haar oude studentenvereniging. Daarnaast heeft ze zich aangesloten bij de KHN (Koninklijke Horeca Nederland), waarvan ze regelmatig netwerkbijeenkomsten bezoekt. Zo blijft ze op de hoogte van wat er in de horeca speelt en kan ze sparren met andere ondernemers in deze branche.
Beantwoord deze vragen:
9. Kostenstructuur: Welke kosten moet je maken om je businessmodel te laten werken?
Nadat je de eerste acht bouwstenen hebt beschreven, is het de laatste stap om de belangrijkste kosten van je onderneming te bepalen.
Deze gegevens vul je in bij het onderdeel 'kostenstructuur'. Zo zie je in een oogopslag welke kosten je maakt voor je bedrijfsvoering.
Kostenstructuur, een voorbeeld:
Anna gaat voor haar bedrijf een kleine bedrijfsruimte huren en moet maandelijks betalen voor haar softwarepakket en website onderhoud. Dit zijn voorbeelden van vaste kosten. Af en toe maakt ze kosten voor promotiematerialen voor events of koopt ze wat kleine kantoorbenodigdheden. Dit zijn voorbeelden van variabele kosten.
Beantwoord deze vraag:
Welke kosten moet je maken om je businessmodel te laten werken?
Voorbeeld Business Model Canvas van Spotify
Vind je het invullen van de 9 bouwstenen lastig? We hebben het Business Model Canvas voor Spotify ingevuld aan de hand van de propositie van dit Zweedse bedrijf.
Veelgestelde vragen
Wat is het Business Model Canvas (BMC)?
Met het Business Model (BMC) breng je alle bedrijfsaspecten in kaart op slechts één pagina. Aan de hand van negen bouwstenen beschrijf je o.a. jouw bedrijf, verdienmodel, klanten, relaties en leveranciers. Zo krijg je een goed zicht op de belangrijke bedrijfsonderdelen en zie je waar je moet bijsturen.
Wanneer gebruik ik het Business Model Canvas?
Het Business Model Canvas kun je toevoegen aan je ondernemingsplan om overzichtelijk in beeld te brengen wat je bedrijfsplannen zijn. De negen bouwstenen helpen je om alle belangrijke bedrijfsonderdelen goed in kaart te brengen.
Waar vind ik een Business Model Canvas voorbeeld?
Op deze pagina vind je een gratis voorbeeld van het Business Model Canvas (BMC) en een gratis Business Model Canvas Template.
Hoe vul ik een Business Model Canvas in?
Het BMC is verdeeld in 9 bouwstenen. Centraal staat de waardepropositie. Links hiervan is ruimte gereserveerd voor hoe je deze toegevoegde waarde tot stand brengt. Aan de rechterkant staat aan wie je het product verkoopt, hoe de levering eruit ziet en hoe je je relaties onderhoudt. De onderkant bestaat uit de kosten en opbrengsten.
