SMART-doelstellingen bepalen doe je zo

Bijgewerkt op 23 januari 2023
6 min  leestijd
71.200
Auteur: Marieke Leijnen
getekende weergave van een dame die een pijl in de roos schiet

Met SMART-doelstellingen maak je je ambities en ideeën concreet. Zo weet je precies wat je wilt bereiken en boek je sneller resultaat. Hoe pas je het SMART-principe toe als startende ondernemer?

In dit stappenplan leggen we uit wat het nut van SMART-doelen zijn en hoe je hier zelf mee aan de slag kunt. Direct naar een specifiek onderwerp? Klik dan op een van onderstaande links:

  1. Wat is een SMART-doelstelling?
  2. De vijf letters van SMART
  3. SMART doel: een voorbeeld
  4. SWOT en SMART voor je marketingplan
  5. Veelgestelde vragen over SMART-doelen

Wat is een SMART-doelstelling?

SMART-doelstellingen zijn niet vaag en vrijblijvend, maar concreet en actiegericht. Je kunt bovendien tussentijds makkelijk checken of je op de goede weg zit. 

In dit artikel leggen we het SMART-stappenplan uit waarmee je zelf SMART-doelen kunt formuleren. Ter illustratie laten we een voorbeeld zien van een SMART-doel, en je leert hoe je het SMART-principe gebruikt voor je marketingplan (in combinatie met een SWOT-analyse).

De vijf letters van SMART

Specifiek

Maak de SMART-doelstelling zo concreet mogelijk. Vaak blijft het namelijk bij globale ideeën of doelen die interessant klinken maar in de praktijk te vaag zijn. Twee voorbeelden: 'Klantvriendelijkheid als merkwaarde versterken' en 'Mijn naamsbekendheid vergroten'.

Als startende ondernemer zijn te vage doelen een valkuil. Welk resultaat wil je nu concreet bereiken? Hoe ziet dat eruit?

Gebruik de volgende 7 'W-vragen' om je doel specifiek te maken: 

  1. Wat wil je precies bereiken?
  2. Wie zijn hierbij betrokken of wie betrek je erbij?
  3. Waar ga je het doen? 
  4. Waarmee wil je het gaan bereiken? 
  5. Wanneer gaat het gebeuren of wanneer ga je starten?
  6. Welke delen van de doelstellingen zijn belangrijk?
  7. Waarom wil je dit doel bereiken? 

Let op: Niet alle antwoorden op deze vragen gebruik je in je formulering. Een SMART-doel is een resultaat. De beschrijving van de daarvoor benodigde inspanning ('Hoe ga ik dit bereiken?') gebruik je voor de beschrijving van je strategie. 

Whitepaper Ondernemingsplan cover

Indruk maken met je bedrijfsplan?

Dat kan. Wij hebben alle ins & outs van een businessplan op een rijtje gezet. Maak in 10 stappen een ijzersterk ondernemingsplan.

Download gratis stappenplan

Als je deze vragen voor jezelf beantwoordt, dan wordt je doel al een stuk concreter. Daarnaast maken de antwoorden ook duidelijk hoe je dit doel kunt bereiken. Hoe concreter je doel is, des te makkelijker en overzichtelijker is je uit te voeren opdracht.

SMART-doelstellingen: voorbeelden bedrijf

Probeer de SMART-doelstellingen daarom ook zo specifiek mogelijk te maken en (be)noem daarbij cijfers, percentages of acties.

Dus niet: ‘Onze naamsbekendheid vergroten’, maar in plaats daarvan 'De naamsbekendheid vergroten naar 85% bij vrouwen tussen de 18 en 25’. En niet: ‘Ik wil groeien met mijn bedrijf’, maar in plaats daarvan ‘Ik wil 10% meer omzet behalen’.  

Meetbaar

Bij de SMART-methode maak je doelstellingen meetbaar. Je beschrijft ze dus inclusief cijfers of andere meetbare zaken. 

Om doelen meetbaar te maken, moet je data tot je beschikking hebben. Je moet vaak een 0-meting doen. Hoe staat het er nu voor? Na een tijdje meet je nogmaals hoe het gaat: zie je een stijgende lijn of juist een daling?

Tip Hoe concreter, hoe beter. Snelle check: kun je jouw doel zien, horen, proeven, ruiken of voelen? 

Acceptabel

Jij moet de SMART-doelstelling zelf acceptabel vinden. Vind je het zelf niet helemaal uitvoerbaar of twijfel je of het wel zinnig is? Dan is het ook lastiger om anderen, bijvoorbeeld je team, te overtuigen van de haalbaarheid van je doelen.  

Aanwijsbaar en ambitieus

De A van Acceptabel wordt overigens ook weleens vervangen door Aanwijsbaar. Daarmee wordt bedoeld wie welke taken moet uitvoeren om het doel te bereiken. Ook wordt de A van Ambitieus gebruikt, omdat het doel wel van enige ambitie moet getuigen. 

Realistisch

De doelstelling moet haalbaar zijn. Je wilt een acceptabel (zie hierboven) doel benoemen dat later niet onrealistisch blijkt te zijn.

Als je een realistisch SMART-doel leest, dan krijg je zin om de eerste stap te zetten.

Met een haalbaar én ambitieus doel prikkel je jezelf en de andere partijen om het maximale eruit te halen en trots te zijn op het behaalde resultaat. Daarom wordt de R van Realistisch ook wel vervangen door Relevant. 

Tijdsgebonden

Dit gedeelte van de doelstelling is altijd aan een tijdsperiode gebonden. Je hebt een begin- en een eindpunt. Wanneer begin je met het doel en waar leg je het eindpunt? En wanneer bekijk je of je je doel hebt bereikt?

  • Een doel kan een kalenderjaar zijn: 'De winst moet 10% hoger zijn dan vorig jaar'.
  • Dit kan ook een maand zijn: 'Meer bezoekers op mijn website dan vorige maand'.

Maak ook deze data zo concreet mogelijk. Kijk regelmatig of je op koers ligt. Gaat het beter of slechter dan je dacht? Pas je doel dan eventueel aan, maar doe dit ook weer SMART. 

    SMART doel: een voorbeeld

    Hieronder geven we een voorbeeld van hoe je je doelstellingen SMART kunt formuleren. Stel dat je een bedrijf hebt en je wilt dit jaar meer omzet behalen. Dan wordt dat de doelstelling voor je bedrijf. Door rekening te houden met de volgende eigenschappen, weet je dat je kunt spreken van een goed geformuleerd SMART-doel:

    1. Specifiek > Concrete getallen, periode en percentages. Bijvoorbeeld: (€ 110.000 in plaats van € 100.000). 
    2. Meetbaar > Het beginpunt is bekend: de omzet van 2018 (€ 100.000).
    3. Meetmethode is ook helder > Omzetgroei in zowel procenten als euro’s.
    4. Acceptabel > Je ziet voor je dat je dit kunt halen. En je hebt genoeg ambitie om ervoor te gaan.
    5. Realistisch > Het doel lijkt je haalbaar en dit kun je ook staven. Zo zijn de economische verwachtingen ook goed of je hebt dit jaar ook als 8% groei gerealiseerd. Je weet ook wat je te doen staat. 
    6. Tijdsgebonden > Je kijkt naar één kalenderjaar, dus je vergelijkt je omzet van 1 januari met die van 1 januari een jaar later. 

    SWOT en SMART voor je marketingplan

    SMART-doelstellingen SWOT-analyse zijn termen die je vaak samen hoort. Zeker als je je marketingplan voor je ondernemingsplan maakt. Dat is ook logisch. Een SWOT-analyse betekent dat je strengths, weaknesses, opportunities en threats in kaart brengt.

    Je weet dan je sterke en zwakke punten en waar de kansen en bedreigingen liggen. Bepaal een SMART-marketingdoelstelling, dat helpt om je doel echt 'slim' te maken. Je doel sluit dan naadloos aan bij jouw specifieke bedrijf.

      zakelijke rekening afbeelding

      Zakelijke rekening: 6 voordelen!

      Zakelijke rekening nodig of twijfel je nog?

      Bekijk de 6 voordelen

      Veelgestelde vragen over SMART-doelen:

      • Wat betekent SMART?
        SMART-doelstellingen zijn niet vaag en vrijblijvend, maar concreet en actiegericht. Je kunt bovendien tussentijds makkelijk checken of je op de goede weg zit. Op deze pagina vind je het SMART-stappenplan waarmee je zelf SMART-doelen kunt formuleren.
      • Wat betekent de afkorting SMART?
        De letters staan voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdsgebonden.
      • Wat is een SWOT-analyse?
        Een SWOT-analyse betekent dat je strengths, weaknesses, opportunities en threats in kaart brengt. Je weet dan wat je sterke en zwakke punten zijn, en waar de kansen en bedreigingen liggen voor jou als ondernemer.
      •  

       

      Lees ook
      7 tips voor een goed marketingplan
      Een concurrentieanalyse opstellen: 5 vragen en antwoorden
      Business Model Canvas voor starters: download gratis voorbeeld

      Meer over marketingplan

      Meer over marketingplan
      Ondernemingsplan

      Gratis ondernemingsplan voorbeelden!

      Kun je wel wat hulp gebruiken bij het maken van je ondernemingsplan? Download gratis de voorbeeld ondernemingsplannen, ieder gericht op een bepaalde branche. Zo ga jij sterker van start!

      Sluiten