Naam: Paul Voncken, Chris Rameckers, Tom Frissen
Bedrijfsnaam: Qwiek
Sector: gezondheidszorg, technologie voor inactieve ouderen
Gestart in: 2013
Website: Qwiek.eu
Ze waren nog maar net hun eigen ontwerpbureau begonnen toen Paul Voncken, Chris Rameckers en Tom Frissen werden gebeld door een verzorgingshuis. Of zij zich eens wilden buigen over de gebruikersvriendelijkheid van een zorgrobot voor kwetsbare senioren.
"Ik kwam voor het eerst van mijn leven in een verzorgingshuis", herinnert Paul (30) zich. "Ik schrok me kapot. De meeste mensen zitten daar maar een beetje voor zich uit te koekeloeren en doen niets."
Die schok vormde de start van Qwiek, waar de jonge ontwerpers technologie ontwikkelen om kwetsbare senioren vitaler te laten leven.
Hoe is het met die robot afgelopen?
Paul: "Voor dit project hebben wij onderzocht in welke situaties een zorgrobot effectief kan werken. Maar we realiseerden ons al snel dat er een gapende kloof zit tussen technologie en de behoeften van deze doelgroep.
Bij een ander verzorgingshuis zag ik bijvoorbeeld een interactieve vloer die van kleur veranderde als je er overheen liep. Een leuk idee, maar in de praktijk bleek dat de bewoners er bang voor waren. Dat was voor ons een belangrijke eyeopener: niet de techniek, maar de gebruiker moet centraal staan."
Geen zorgrobot dus, maar wat dan wel?
"Ons eerste product was de Play: een spelcomputer aan de muur die je bedient door middel van lichaamsbeweging. 'Virtueel ramenwassen' noemen we dat. We hebben met de verzorgers, de mensen zelf en hun familie gesproken om erachter te komen wat ze graag wilden doen.
Behalve fysieke spellen, zoals darts en gymnastiekoefeningen, kunnen er ook foto's of spelletjes uit hun jeugd op worden gezet."
Hadden jullie daarmee het ei van Columbus gevonden?
"Het bleek een eerste stap in een leerproces, waar we nog steeds volop in zitten. Ondanks het enthousiasme bleef de Play nog vaak ongebruikt, omdat het niet zonder hulp van het personeel kon worden gebruikt. Dat was voor ons een teken dat het dus nóg simpeler moest."
"Dat was het begin van de Qwiek-Up. Dat idee komt voort uit het feit dat veel bewoners van verpleeghuizen een groot deel van de dag in bed naar een systeemplafonnetje liggen te kijken en weinig worden geprikkeld.
De Qwiek-Up is een mobiele projector die van elke ruimte een belevingsruimte maakt. Je kunt heel eenvoudig overal en op ieder gewenst moment content op het plafond of de muur projecteren. Denk daarbij aan rustgevende beelden of bekende muziek, zodat vooral demente bejaarden, die vaak gespannen kunnen zijn, tot rust komen."
En, is het ook echt simpeler geworden?
"Geavanceerde technologie zit verpakt in een eenvoudig te bedienen jasje. Je stopt de USB-stick erin en hij doet het. Dat is alles. We leveren content die speciaal voor deze doelgroep is ontwikkeld, maar het is voor kinderen of andere familieleden heel eenvoudig om er eigen materiaal op te zetten.
Of het nou mooie gekleurde bloemen zijn die een kalmerend effect hebben of juist activerende content, zoals muziek uit de kinderjaren, familiefoto's of beelden van de straat waar ze hebben gewoond."
'We horen vaak van mensen dat ze na lange tijd weer contact hebben gekregen met hun vader of moeder.'
Werkt het ook?
"We worden regelmatig gebeld door mensen die zeggen dat ze na lange tijd weer contact hebben gekregen met hun vader of moeder. Omdat we zelf het onderhoud doen, komen we vaak weer terug bij de huizen die de Up hebben aangeschaft. In 91% van de huizen wordt het apparaat intensief gebruikt. Dus ja, het werkt."
Jullie werkten voor coole merken als Lego en Red Bull. Was het een lastig besluit om naar de seniorenmarkt te switchen?
"Wij zijn alle drie opgeleid als industrieel ontwerpers. Op die opleiding leer je de gebruiker centraal te stellen, in plaats van de techniek. Onze producten zijn technisch gezien niet het allermoeilijkst om te maken, maar toen we zagen hoeveel mensen we er een plezier mee doen, wisten we dat we dit móesten maken.
In april 2013 hebben we de knoop doorgehakt en zijn we ons volledig op Qwiek gaan focussen. We werken met een team van elf man, waarvan zeven fte's en een flexibele schil van mensen die we inhuren als dat nodig is."
Wat is de volgende stap voor Qwiek?
"Dit jaar lopen we voor het eerst voor op onze prognoses. We hebben inmiddels honderdvijftig exemplaren van de Up verkocht, waarvan er 125 geïnstalleerd zijn. Dat stemt tot tevredenheid, maar we zijn er nog lang niet.
De zorg is een lastige markt. Het wordt gefinancierd met overheidsgeld, de besluitvorming verloopt traag en budgetten worden vaak over meerdere jaren uitgesmeerd. Zelfs als een directie enthousiast is, kan het nog wel anderhalf jaar duren voor er echt iets gaat gebeuren. Onze verkopers rijden het hele land door."
Tegen welke problemen lopen jullie aan?
"Het bleek lastig om goede distributeurs te vinden. In onze branche zijn er maar weinig en die distribueren vaak alleen hulpmiddelen, zoals krukken en rollators. Daarom hebben we ons eigen verkoopkanaal opgetuigd.
We hebben advies ingewonnen en zijn daarna zelf aan de slag gegaan. Dat maakt het ondernemen zo leuk. Wat ook helpt, is dat de Rabobank meteen bij onze start enthousiast was. Daardoor was de eerste financiering snel een feit."
'Onze tip: denk vooral niet dat je het allemaal zelf kunt. Maak gebruik van de kennis van ervaren ondernemers.'
De seniorenmarkt gaat de komende jaren flink groeien. Gaat dat snel genoeg voor jullie?
"We hebben nu drie producten ontwikkeld. De derde is de Melody. Een klein cameraatje aan de muur dat reageert op beweging, waarna er muziek begint te spelen. Zo zijn we steeds bezig met het ontwikkelen van nieuwe spellen en programma’s. Ook kijken we naar andere markten."
"Bij tandartsen bijvoorbeeld liggen mensen ook lange tijd naar het plafond te staren, dus daar zien we zeker kansen. Verder is Duitsland een heel grote markt.
De grootste uitdaging vormen de kwetsbare senioren die nog thuis wonen. Deze groep groeit snel, maar is erg moeilijk te bereiken. Een relatief groot aantal heeft bovendien nog geen internet en een tv met een grote beeldbuis. In alle opzichten lastig dus, maar we zijn er wel mee bezig."
Welke advies zou je aan andere startende ondernemers willen meegeven?
"Volg je buikgevoel. Voelt het niet goed, zoek dan verder. Maar het belangrijkste is: denk vooral niet dat je het allemaal zelf wel kunt. Maak gebruik van de kennis van ervaren ondernemers.
Wij hebben een Raad van Advies samengesteld met iemand die de zorg goed kent, iemand die verstand heeft van technologie, plus een ervaren ondernemer. Zij geven ons kritische feedback en helpen ons met hun netwerk. Dat is goud waard. En ze laten ons leren van de fouten die zij ooit gemaakt hebben, zodat wij ze niet meer hoeven te maken."
Fotocredit productfoto's: Qwiek
Meer weten over Qwiek? Volg het bedrijf van Paul dan ook op:
