Pauline Veenstra
Wat houdt schijnzelfstandigheid in?
Lijkt je relatie met je opdrachtgever erg op loondienst? Dan kan de Belastingdienst bepalen dat er sprake is van een dienstverband en dus schijnzelfstandigheid. Het woord zegt het eigenlijk al, je lijkt zelfstandige, maar bent het eigenlijk niet.
Wanneer ben je schijnzelfstandige?
Je kunt gelukkig zelf controleren of je opdracht niet per ongeluk toch een dienstverband is. De Belastingdienst gebruikt de volgende vragen:
- Ben je verplicht zélf de klus uit te voeren? Dit is zo als je niet zomaar iemand anders kunt sturen.
- Is de opdrachtgever de baas en bepaalt hij/zij hoe je de opdracht precies uitvoert? Met andere woorden: is er een gezagsverhouding?
- Krijg je een vaste vergoeding/loon? Bijvoorbeeld per maand? En krijg je ook betaald als je ziek wordt?
Check hier of de Belastingdienst je als ondernemer ziet.
Wat zijn de gevolgen van schijnzelfstandigheid?
Ziet de Belastingdienst je onverhoopt toch als schijnzelfstandige? Dan heeft dit gevolgen voor jou én voor je opdrachtgever. Op dit moment wordt er niet gehandhaafd op schijnzelfstandigheid, tenzij je kwaadwillend bent.
Speciaal voor starters: de basis in 5 minuten. Een overzicht van wat je nodig hebt om aan de slag te gaan met je boekhouding, inclusief tips.
De gevolgen voor jou als ondernemer zijn niet mals:
- Correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen
- Verliezen van fiscale voordelen zoals de zelfstandigenaftrek, mkb-winstvrijstelling en - in het geval van een startende ondernemer - de startersaftrek
Voor de opdrachtgever betekent dit ook extra werk. In loondienst moet de werkgever namelijk loonheffingen inhouden en betalen. Dit zijn:
- Loonbelasting/premie volksverzekeringen
-
Premies werknemersverzekeringen
-
Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (werkgeversheffing Zvw en bijdrage Zvw)
VAR en Wet DBA
Op dit moment wordt er niet op schijnzelfstandigheid gehandhaafd. Tot 2016 was er de VAR-verklaring waarmee zelfstandigen konden bewijzen zelfstandige ondernemers te zijn. In mei 2016 werd de wet DBA ingevoerd, hierbij werd er met modelovereenkomsten gewerkt.
Er ontstond door deze wetswijziging veel onzekerheid onder zowel zelfstandigen als opdrachtgevers en liepen zzp'ers vaker opdrachten mis.
Lees hier alles over de VAR en de wet DBA.
Wet DBA afgeschaft
De wet DBA wordt in 2021 afgeschaft, maar deze einddatum wordt vooralsnog steeds verschoven. Tot 1 oktober 2021 wordt de wet DBA niet gehandhaafd met boetes áchteraf. Wél komt er meer onderzoek naar schijnzelfstandigheid, kwaadwilligen kunnen een boete verwachten.
Het nieuwe kabinet broedt op een alternatief, dat in 2022 concreet moet zijn: de opdrachtgeversverklaring.
Webmodule
De webmodule voor zzp'ers moet de Wet DBA gaan vervangen. De online webmodule geeft een opdrachtgeversverklaring af en moet duidelijkheid geven over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Er is in januari 2021 een pilot gestart met deze webmodules. Wanneer de webmodule echt zal starten, hangt af van de wensen van het nieuwe kabinet.
Extra controles schijnzelfstandigheid
Let op: de Belastingdienst controleert bij opdrachtgevers. Ze gaan actief op zoek naar arbeidsrelaties waarbij sprake is van:
- Een (fictieve) dienstbetrekking
- Duidelijke of opzettelijke schijnzelfstandigheid
Kwaadwillend of niet?
Wist je of had je echt wel kunnen weten dat dit het geval was? Dan ben je kwaadwillend. De Belastingdienst kan je dan direct een boete (correctieverplichtingen of naheffingsaanslagen)opleggen.
Ben je niet kwaadwillend? Dan geeft de Belastingdienst je tips om (meestal) binnen drie maanden te zorgen dat er geen schijnzelfstandigheid meer is. Doe je dit niet? Dan krijg je alsnog een boete.
Ook interessant voor jou
Wanneer ben ik ondernemer voor de Belastingdienst?
Het urencriterium: hoe werkt dat?
