Vragen over de tijdelijke regeling voor ondernemers en zzp’ers
We beantwoorden hieronder de belangrijkste vragen over de maatregelen speciaal voor zzp’ers voor:
- TOZO 1 (1ste steunpakket, 1 maart - 31 mei 2020)
- TOZO 2 (2de steunpakket, 1 juni - 30 september 2020)
- TOZO 3 (3de steunpakket, 1 oktober 2020 - 31 maart 2021)
- TOZO 4 (4de steunpakket, 1 april 2021 - 30 juni 2021)
- TOZO 5 (5de steunpakket, 1 juli 2021 - 30 september 2021)
Direct naar een vraag? Klik op de link!
- Wat is de TOZO?
- Voor welke zzp’ers is de corona-bijstand bedoeld?
-
Waar kan ik deze tijdelijke bijstand TOZO aanvragen of verlengen?
-
Hoelang duurt het voor de gemeente over een TOZO beslist en de uitkering overmaakt?
-
Bedrijfskapitaal lenen TOZO: hoe betaal ik nu vaste lasten en zakelijke kosten?
-
Hoe zit het met startende ondernemers met een begindatum na 1-2-2020?
-
Jaaraangifte 2020: Starters- en zelfstandigenaftrek, TOZO en corona
-
Wat telt mee bij de vermogenstoets en wat betekent 'beschikbare geldmiddelen'?
1. Wat is de TOZO?
De ‘Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers’ (TOZO, soms ook TORZO genoemd) is een van de maatregelen om ondernemers te helpen die in de knel zitten door de coronacrisis.
De maatregel is gestart in maart 2020 en liep tot en met 30 september 2021. De regels zijn onderweg steeds iets aangepast. Je leest hieronder de wijzigingen. Aanvragen voor elke fase kan met terugwerkende kracht tot de einddatum. Zit je na de looptijd van de TOZO in zwaar weer? Bekijk dan of de Bbz-regeling iets voor jou is.
TOZO in 5 fases
- TOZO 1 (1ste steunpakket, 1 maart - 31 mei 2020)
- TOZO 2 (2de steunpakket, 1 juni - 30 september 2020)
- TOZO 3 (3de steunpakket, 1 oktober 2020 - 31 maart 2021)
- TOZO 4 (4de steunpakket, 1 april 2021 - 30 juni 2021)
- TOZO 5 (5de steunpakket, 1 juli 2021 - 30 september 2021)
Deze regeling voor zelfstandige ondernemers met financiële problemen wordt uitgevoerd door gemeenten en lijkt op de bestaande regeling ‘Besluit bijstand voor zelfstandigen’ (Bbz).
Vormen inkomensondersteuningen
Vanuit de TOZO kunnen zelfstandig ondernemers twee vormen van ondersteuning krijgen:
-
Maximaal drie maanden inkomensondersteuning (bijstand) tot aan het sociaal minimum.
- Een lening voor bedrijfskapitaal als je acute problemen hebt met je zakelijke kosten.
De TOZO heeft echter sterk versoepelde voorwaarden. Normaliter moet je de levensvatbaarheid van je bedrijf aantonen. Bovendien is er een vermogenstoets. Ook is de bijstand afhankelijk van het aantal volwassenen met wie je je samenwoont (kostendelersnorm) en van het inkomen van je partner. Je mag bovendien niet meer dan € 46.520 beschikbare geldmiddelen hebben.
Bij TOZO fase 1 gelden die voorwaarden niet. Vanaf TOZO fase 2 is er wél een partnertoets. Dus het inkomen van je partner telt mee (zie vraag 3).
De Tozo is een aantal keer gewijzigd. We updaten dit artikel bij elke wijziging, hieronder een overzicht van de wijzigingen.
Update 17-3-2021: Belastingaangifte over 2020
Bij de eerste belastingaangiften van 2020 die sinds 1 maart 2021 ingediend worden, bleek dat de partners van zelfstandigen extra belasting moeten betalen vanwege de coronasteun.
De helft van de uitkering wordt als bijstand opgeteld bij het inkomen van de partner. De partner betaalt hier loonheffing over en kan over dit bedrag geen loonheffingskorting meer krijgen omdat deze al gebruikt wordt bij de werkgever. Check dit goed bij je boekhouder, accountant of adviseur.
Update 10-2-2021: TOZO 4
Je kunt vanaf 1 april 2021 een steunpakket van TOZO 4 aanvragen. Deze regeling loopt tot uiterlijk 1 juli 2021.
Update 8-12-2020: Geen TOZO, misschien TONK?
Er zijn zzp'ers die bijvoorbeeld vanwege het inkomen van de partner geen recht hebben op TOZO, maar die wel in de financiële problemen komen. Bijvoorbeeld omdat hun zakelijke vaste lasten hoog zijn.
Er komt een aparte regeling voor dit soort gevallen: Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK). Gemeentes zullen de regeling uitvoeren en er kunnen dus ook verschillen zijn in voorwaarden. Informeer bij je gemeente als je denkt dat je hiervoor in aanmerking komt.
Update 1-10-2020: TOZO 3
TOZO 3 en het derde steunpakket gelden van 1 oktober 2020 tot en met 31 maart 2021. De eerder genoemde beperkte vermogenstoets is uitgesteld tot april 2021.
Let op: je moet TOZO 3 apart aanvragen, de uitkering van TOZO 2 loopt niet automatisch door. In onderstaande Q&A zijn de nieuwe voorwaarden verwerkt.
2. Voor welke zzp’ers is de corona-bijstand bedoeld?
De regeling is voor alle zzp’ers – ook starters die pas in 2019 zijn gestart - van wie de inkomsten onder het sociaal minimum komen door het coronavirus.
Bij andere regelingen, zoals TOGS, moet je in een bepaalde sector werken. Dit moet je dan kunnen aantonen met de SBI-code waarmee je staat ingeschreven bij de KvK. Bij de TOZO is dit niet nodig.
Er is geen limiet vastgesteld voor het budget of aantal aanvragen, maar de overheid doet een nadrukkelijk ‘moreel appel’ op ondernemers om niet onnodig gebruik te maken van de regeling.
Niet alle zzp'ers hebben als rechtsvorm de eenmanszaak. Heb jij een bv, vof, nv of zit je in een maatschap? Check dan met je gemeente of je in aanmerking komt.
In elk geval kun je als DGA met een bv een beroep doen op de regeling als je meer dan 50% van de aandelen hebt.
3. Wat zijn de voorwaarden voor deze overbruggingsregeling?
- Je bent gevestigd als zelfstandige en bent ingeschreven bij de KvK
- Je bent tussen de 18 en je pensioengerechtigde leeftijd
- Je woont in Nederland en ‘rechtmatig verblijvend’
- Je bent Nederlander of daarmee gelijkgesteld
- Je bedrijf of zelfstandig beroep wordt in Nederland uitgeoefend
- Je voldoet aan de wettelijke vereisten voor de uitoefening van het eigen bedrijf
- Je bent vóór 17 maart 2020, 18.45 gestart met de onderneming
- Je voldoet aan het urencriterium van 1225 uur. Over 2019 volstaat een bewijs dat je zelfstandigenaftrek kreeg. Kreeg je die niet? Dan moet je het op een andere manier aannemelijk maken. Ben je nog geen jaar bezig? Dan moet je laten zien dat je in de periode tot 1 maart 2020 gemiddeld minimaal 24 uur per week in/aan je bedrijf hebt gewerkt.
- Je woont in de gemeente waar je de aanvraag doet.
Let op! Versoepeling urencriterium 2020 en 2021
Het urencriterium hierboven geldt voor de TOZO-regeling en je uren tot 1 maart 2020. De algemene regels voor het urencriterium zijn voor 2020 versoepeld. Van 1 maart tot 1 oktober 2020 kun je 24 uur per week schrijven, ongeacht of je die maakt. Dit heeft niet met TOZO te maken, maar met je recht op ondernemersaftrek. Lees meer over het urencriterium.
Ditzelfde geldt in 2021 voor 1 januari 2021 tot 1 juli 2021, dan mag je ervan uitgaan dat je 24 uur per week aan je bedrijf hebt gewerkt. Voor 2022 geldt geen versoepeling van het urencriterium.
Er zijn een paar belangrijke versoepelingen in de TOZO ten opzichte van de normale Bbz.
- Je krijgt geen toets op levensvatbaarheid van je bedrijf
- De kostendelersnorm geldt niet
- Tot 1 juni 2020 (TOZO fase 1) telt het inkomen van je partner niet mee.
- Vanaf 1 juni 2020 (TOZO fase 2) telt het inkomen van je partner wel mee (partnertoets).
- Vanaf 1 april 2021 (TOZO fase 4) komt er naar verwachting een beperkte vermogenstoets. Je beschikbare geldmiddelen tellen mee. Je mag maximaal € 46.520 hebben. Deze voorwaarde zou per 1-10-2020 ingaan, maar is uitgesteld vanwege de verscherpte coronamaatregelen.
De hoogte van je uitkering is afhankelijk van je omzet in de maanden waarvoor je die aanvraagt en je huishoudsituatie (woon je samen of alleen). De maximale uitkering is € 1050 netto per maand. Is je partner ook zzp'er? Dan krijgen jullie samen maximaal € 1500.
4. Waar kan ik de tijdelijke bijstand voor zzp'ers aanvragen?
Je kunt dit aanvragen via je gemeente. Let op: het gaat om de gemeente waar je woont, dus niet waar je bedrijf gevestigd is, mocht dat ergens anders zijn. Dus woon je in Badhoevedorp, maar heb je een werkplek in Amsterdam? Dan meld je je in Badhoevedorp.
Je hebt in elk geval nodig:
- KvK-nummer
- ID-bewijs
- Informatie over je huishouden
- Inkomen partner (per 1 juni)
Uit onderzoek van FNV blijkt dat sommige gemeenten meer informatie vragen dan noodzakelijk voor de regeling. Er is inmiddels een modelformulier ontwikkeld dat veel gemeenten gebruiken.
Vanwege het coronavirus zijn de publiekshallen van gemeentes vaak minder open. Is de fysieke balies dicht of te druk? De digitale en telefonische bereikbaarheid is vaak verruimd. Kijk op de website van je gemeente. Op de homepage vind je meestal direct meer informatie voor ondernemers.
5. Hoelang duurt het voor ik geld krijg?
Door de soepele regels kan de gemeente binnen 4 weken beslissen, in plaats van de gebruikelijke 3 maanden.
Er zijn al tussen de 300.000 en 400.000 aanvragen gedaan. En het verschilt erg per gemeente of ze de druk van de aanvragen aankunnen. De wachttijd varieert van een paar dagen tot een paar weken. Onderzoek van de FNV wijst uit dat 30% van zzp'ers ontevreden is over de afhandeling door de gemeente. Ongeveer de helft is positief en de rest neutraal (bron: NOS).
Koolmees heeft gemeenten extra geld toegezegd, ook om de afhandeling van aanvragen beter en sneller te kunnen doen.
Heb je acute financiële zorgen? Praat erover met je gemeente. De gemeente voert de TOZO uit en kan besluiten om je een voorschot uit te keren.
6. Kan de overheid de bijstand vanwege corona later terugvorderen?
Net als altijd is fraude strafbaar, dus je moet voldoen aan de genoemde voorwaarden. De gemeente kan de uitkering terugvorderen en een boete opleggen als later blijkt dat je er geen recht op had.
7. Bedrijfskapitaal lenen voor vaste lasen en andere doorlopende zakelijke kosten
De inkomensondersteuning vanuit TOZO is bedoeld om je te ondersteunen bij je levensonderhoud.
Misschien heb je naast problemen met je privéuitgaven ook zakelijke kosten die doorlopen. Denk aan huur of inkoopcontracten waar je aan vastzit. Je kunt nu ook (gemakkelijker en sneller dan normaal) een lening voor bedrijfskapitaal aanvragen tot maximaal € 10.157.
Je kunt bij deze lening uitstel van de aflossing krijgen en het rentepercentage is lager dan normaal volgen de Bbz. Ook deze lening voor bedrijfskapitaal valt onder de TOZO.
8. Hoe zit het startende ondernemers met begindatum na 1-1-2020?
De schoonheidsstudio waarvan de verf net droog is; de kleine concept store waar de slingers van het openingsfeest nog aan het plafond hangen; de freelance adviseur die nét de sprong naar zelfstandigheid heeft gewaagd…
Ook kersverse ondernemers kunnen gebruikmaken van de TOZO-regeling. Eerst leek het erop dat alleen mensen die na 1 januari 2020 zijn gestart in aanmerking zouden komen. Dit is nu: vóór 17 maart 2020, 18.45 uur.
Was je nog niet ingeschreven bij de KvK op dat moment? Dan kun je helaas geen aanspraak maken op de regeling. Natuurlijk is het altijd raadzaam om wel contact op te nemen met de KvK en/of het noodloket van de gemeente als je in de knel zit en wilt weten wat je opties zijn.
9. Hoe werkt de partnertoets?
Als je getrouwd bent of samenwoont, telt het inkomen van je partner mee. Kom je met dat inkomen boven het sociale minimum? Dan krijg je geen bijstand in verband met het coronavirus (TOZO).
De partnerinkomenstoets wordt ook gedaan als je met je huisgenoot echt een gezamenlijke huishouding voert, waarbij je zorg draagt voor elkaar en kosten voor het huishouden deelt.
10. Hoe moet ik de TOZO verlengen na 31 mei?
De TOZO-uitkering loopt niet automatisch door na 1 juni. Heb je in de eerste fase een aanvraag voor de bijstand gedaan en is die toegekend? Dan kun je via je gemeente een verkort aanvraagformulier invullen. Je moet dan natuurlijk de nieuwe periode waarvoor je het aanvraagt invullen (1, 2 of 3 maanden) en je moet informatie over het inkomen van je partner toevoegen.
Is dit je eerste aanvraag? Dan moet je meer invullen. Let op: tot 31 mei mag je ook nog met terugwerkende kracht gebruikmaken van de eerste TOZO-regeling. Het kabinet roept ondernemers wel op hier alleen gebruik van te maken als het echt nodig is.
11. Jaaraangifte 2020: starters- en zelfstandigenaftrek, TOZO en corona
Hoe zit het straks bij je jaaraangifte 2020? Veel ondernemers draaien veel minder uren door de coronacrisis. En als TOZO-ontvanger heb je straks misschien wel meer inkomen uit een uitkering dan omzet uit je bedrijf. Hoe geef je dit straks op bij je jaaraangifte? En heb je dan nog wel recht op starters- en zelfstandigenaftrek?
De belangrijkste punten voor je boekhouding zetten we op een rij. Vanzelfsprekend kunnen er in de loop van het jaar nieuwe maatregelen komen:
- TOZO in je boekhouding. Over de TOZO-uitkering is al belasting betaald. De uitkering telt als privé-inkomen. Als je digitaal aangifte doet, zal dit straks automatisch ingevuld zijn.
- Urencriterium. Je moet 1225 uur aan je onderneming besteden om in aanmerking te komen voor de starters- en zelfstandigenaftrek. Vanaf 1 maart 2020 mag je per week 24 uur rekenenen, ook als je die niet kunt maken.
- Starters- en zelfstandigenaftrek 2020. Door de versoepeling van het urencriterium is maatregel mbt het urencriterium, komen deze aftrekposten bij de meeste ondernemers niet in gevaar.
- Let op: Bij de eerste belastingaangiften van 2020 bleek dat de partners van zelfstandigen extra belasting moeten betalen vanwege de coronasteun. De helft van de uitkering wordt als bijstand opgeteld bij het inkomen van de partner. De partner betaalt hier loonheffing over en kan over dit bedrag geen loonheffingskorting meer krijgen omdat deze al gebruikt wordt bij de werkgever. Check dit goed bij je boekhouder, accountant of adviseur.
Hou wel in de gaten dat er ook andere criteria zijn die bepalen of je ondernemer voor de belastingdienst bent. Bijvoorbeeld: je moet meer dan 50% van je werktijd aan je bedrijf besteden. Dit soort criteria zijn niet expliciet versoepeld. Blijf dus werken aan je bedrijf, ook als je klanten het even laten afweten.
Maak dus juist nu ook tijd om plannen te maken en na te denken over je langetermijnstrategie. Vaak geeft dit ook energie.
12. Wat telt mee voor de vermogenstoets?
Er was geen vermogenstoets voor de TOZO. Die zou er in eerdere plannen wel komen.
Het zou dan gaan om een maximum van € 46.520 beschikbare geldmiddelen. Bovendien tellen veel zaken niet mee, zoals je woning, afgeschermd pensioen, je bedrijfspand, je inventaris zoals machines, laptops en andere zakelijke apparatuur en voorraden. De overheid wil voorkomen dat bedrijven anders alsnog omvallen. Beschikbare geldmiddelen zijn wel: contant geld, bank- en spaarsaldi en aandelen, obligaties en opties et cetera.
Dit artikel wordt regelmatig bijgewerkt. Twijfel je over jouw situatie? De overheid werkt regelmatig de lijst met veelgestelde vragen over de TOZO-regeling bij.
Lees hier alle informatie over de financiële maatregelen van de overheid.
TOGS en meer
Naast de overbruggingsuitkering TOZO zijn er ook andere maatregelen vanwege het coronavirus (Covid-19), die soms ook voor zelfstandigen van toepassing zijn, zoals de Tegemoetkoming Ondernemingen Getroffen Sectoren (TOGS). Lees hier een overzicht van maatregelen die relevant kunnen zijn voor startende ondernemers.
