Wat is sociaal ondernemen?
Bij sociaal ondernemerschap staat een maatschappelijk doel centraal. Een bekend voorbeeld is Tony’s Chocolonely, dat zich inzet voor slaafvrije chocolade. Het bedrijf heeft deze missie omgezet in concrete doelstellingen op het gebied van cacaoproductie.
De winst die ze maken bij de verkoop van hun chocoladerepen, steken ze dan ook in het realiseren van deze doelstellingen. Op die manier is geld verdienen een middel, geen doel op zich.
Coöperatieve bank met een missie
Een ander voorbeeld is de Coöperatieve Rabobank. De bank wil een substantiële bijdrage leveren aan het welzijn en de welvaart in Nederland en de oplossing van het voedselvraagstuk in de wereld.
Ook steunt de bank ondernemers in ontwikkelingslanden via een eigen stichting, de Rabo Foundation en Rabo Partnerships.
Europese definitie sociaal ondernemen
Bij de Europese definitie heeft een sociale onderneming deze kenmerken:
- Het maatschappelijke doel staat voorop, winst maken is slechts een middel.
- Winst wordt dan ook gebruikt om de sociale doelstellingen te behalen.
- Er worden producten of diensten verkocht op een ondernemende en innovatieve manier.
- De sociale ondernemers betrekken de werknemers, klanten en stakeholders op een verantwoordelijke en transparante manier.
Hoe word je een sociale ondernemer?
Sociale ondernemers starten vanuit de overtuiging dat een maatschappelijk probleem moet en kan worden opgelost. Bijvoorbeeld door:
- Het verhogen van de arbeidsparticipatie van een bepaalde groep.
- Circulaire en duurzame productie van een bepaald product.
- Het verbeteren van (internationale) productieketens.
Verdienmodel sociale onderneming
Heb jij zo’n overtuiging? Dat is al de eerste stap. Daar moet je wel een verdienmodel bij bedenken, het gaat immers om een onderneming. Hoewel het niet je hoofddoel is, is het wel belangrijk om te streven naar winst. Dat kun je weer investeren in je doelen.
Rechtsvorm sociale onderneming
De sociale onderneming is in Nederland (nog) geen aparte rechtsvorm. Je moet dus nog een rechtsvorm kiezen als je een sociale onderneming gaat starten, zoals een bv of een stichting. Bij een stichting gaat 100% van de winst naar het goede doel, bij een bv hoeft dat niet.
Er ligt een wetsvoorstel voor een aangepaste rechtsvorm, de maatschappelijke BV ofwel BVm
Sociale onderneming starten
Een sociale onderneming is natuurlijk ook gewoon een onderneming. Let op deze aandachtspunten bij het starten van een (sociale) onderneming.
Ondernemingsplan
Het starten van een bedrijf begint met je ondernemingsplan. Daarin beschrijf je je doelen en overtuigingen. Ook je verdienmodel komt aan bod, net als marketing en financiën.
Het schrijven van je ondernemingsplan is een klus, maar zodra je alles op papier hebt staan, is het makkelijker om anderen te overtuigen van jouw onderbouwde plannen.
Download een gratis voorbeeld ondernemingsplan, kies uit zeven branches
Deze gratis voorbeelden van de Rabobank helpen jou met het maken van een goede start.
Administratie
Ook al is geld verdienen niet je hoofddoel, het is wel belangrijk om een goede administratie bij te houden. Zo krijg je zelf inzicht in wat er uit gaat en binnenkomt, maar kun je ook aan je stakeholders verantwoording afleggen.
Je kunt ervoor kiezen om de administratie uit te besteden, maar zorg wel dat je in elk geval de basiskennis hebt om op deze cijfers te sturen.
- Tip: open een zakelijke rekening, zo houd je privé en zakelijk financieel gescheiden. De eerste zes maanden zijn gratis en voor stichtingen gelden extra voordelen.
Verzekeringen
Of je nu als zzp’er met een sociale onderneming gaat starten of ook personeel in gaat huren: ondernemen brengt risico’s met zich mee. Denk aan aansprakelijkheid bij schade, maar ook aan diefstal van je producten. Onderzoek daarom welke risico's je wilt verzekeren.
Verder lezen? 9 verzekeringen voor startende ondernemers.
Tips en hulp voor sociale ondernemers
Wil je een sociale onderneming starten? Onderstaande tips en organisaties kunnen je verder helpen.
Social Enterprise NL
Je kunt je aansluiten bij Social Enterprise NL, een organisatie die sociale ondernemingen vertegenwoordigt, verbindt en ondersteunt. Ze organiseren workshops, bijeenkomsten met andere sociale ondernemers en coaching.
Daarnaast lobbyen ze om sociale ondernemingen bij overheden en nationaal op de kaart te krijgen.
Code en Register sociale ondernemingen
De Code Sociale Ondernemingen bevat vijf principes waar je je als sociale ondernemer aan kunt houden. Je kunt je dan ook laten inschrijven in het Register sociale ondernemingen, waarmee bijvoorbeeld financierders en overheidsinstanties zien dat jij een echte sociale ondernemer bent.
Prestatieladder socialer ondernemer (PSO)
Werkt jouw nieuwe sociale onderneming aan het vergroten van de toegang tot de arbeidsmarkt voor kwetsbare groepen? De PSO is een meetinstrument en keurmerk waarmee je kunt meten en – als je je registreert en een audit laat doen – laten zien dat jij sociaal onderneemt.
Startersverhalen IkGaStarten
Laat je inspireren door deze startersverhalen van sociale ondernemers:
- Seepje verkoopt plantaardige wasmiddelen
- De Clique biedt duurzame afvalverwerking
- Rebottled verwerkt oude wijnflessen tot hippe drinkglazen
