Ondernemen biedt meer vrijheid en flexibiliteit, maar er is tóch een keerzijde. Zowel de werkdruk als externe gebeurtenissen kunnen een bepaalde weerslag hebben op de mentale en fysieke gesteldheid. In dit artikel zetten we álles op een rij over de burn-out. Benieuwd naar een specifiek onderwerp? Klik dan op één van de onderstaande links.
1. Wat is een burn-out?
Een burn-out is eigenlijk een combinatie van factoren die tot een te lange en te zware belasting van je lichaam leid. Het is een opeenstapeling van stress en uit zich door onder meer:
- Concentratie- en geheugenproblemen
- (Zware) vermoeidheid
- Paniekaanvallen en gevoelens van angst
- Erg prikkelbaar zijn en snel huilen
- Slapeloosheid
- Een gevoel van stress dat niet verdwijnt
- Hyperventilatie
- Misselijkheid en buikpijn
- Zere schouders en nek
Slaapgebrek
Gebrek aan slaap is vaak een van de eerste signalen dat er iets niet goed zit. Veel piekeren is een groot signaal en dat hoeft lang niet altijd werk gerelateerd te zijn). Jouw lichaam komt niet meer tot rust, de vermoeidheid stapelt zich op, spieren staan constant gespannen. Je gaat verkeerd ademhalen en dat kan leiden tot duizeligheid of zelfs paniekaanvallen.
Uiteindelijk raakt de energie op. Je wordt somber en gaat opzien tegen alle dingen die nog geregeld moeten worden. Een burn-out ligt dan op de loer. Een weekend bijslapen is niet meer genoeg om op te laden en dan schiet het lichaam in een reservestand.
Je gaat door op adrenaline, maar er worden steeds meer reserves aangesproken. Totdat het lichaam opgebrand is. En dan is het te laat.
2. Wat zijn de oorzaken van een burn-out?
Mentale gezondheid krijgt steeds meer aandacht. Hoge werkdruk en stress leiden vaak tot problemen. Zeker in coronatijd werd die druk nog eens groter door alle onzekerheden. Mensen raken uitgeput van hun werk en dat kan leiden tot een burn-out. Dat wil je liever voorkomen want je bent dan lange tijd uit de running.
Ondernemers met een eigen zaak zitten soms in een spagaat, want je werkt hard en wil dat je bedrijf vooruitkomt. Vaak negeer je bepaalde signalen.
Veel genoemde oorzaken van burn-out
- Moeilijk 'nee' kunnen zeggen.
- Geen hulp vragen en iets zelf op willen lossen
- Je te sterk betrokken voelen bij werk (zeker als ondernemer)
- Hoge eisen stellen aan jezelf, perfectionistisch zijn
- Lange werkdagen maken
3. Wat te doen bij arbeidsongeschiktheid?
Als je eenmaal een burn-out hebt, kun je daar lang last van hebben en mogelijk zelfs een tijd uit de roulatie zijn. Gelukkig zijn er wel oplossingen bij arbeidsongeschiktheid. Het is belangrijk om vooruit te kijken en als ondernemer een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) te nemen.
Niet alle AOV's dekken het risico op een burn-out. Bij de arbeidsongeschiktheidsverzekering van Interpolis ben je bijvoorbeeld wél verzekerd wanneer je een burn-out krijgt. Bij Interpolis kun je ook gratis gebruik maken van de deskundigen van HeyCoach als je burn-out gerelateerde klachten hebt, zo voorkom je dat je uitvalt.
Je hoopt natuurlijk dat het je niet overkomt: arbeidsongeschikt raken. Maar wat doe je als je er toch mee te maken krijgt? En wat kun je doen om arbeidsongeschiktheid te voorkomen?
4. 8 tips om burn-out te voorkomen
Uiteindelijk geldt: voorkomen is beter dan (moeten) genezen. Er is geen algemeen medicijn om stress, overspannenheid en burn-outs te voorkomen. Iedere persoon en ondernemer is anders, dus iedereen reageert ook verschillend op stresssituaties en werkdruk.
Tip 1: doe alles 100 procent
Doe dingen met volle aandacht. Dat geldt voor werk, maar zeker ook voor je rust. Als je in het weekend tijd voor jezelf of voor jouw gezin hebt, benut deze dan ook maximaal. Check niet tijdens het sporten of in de speeltuin nog je werkmail. Focus op de dingen waar je mee bezig bent.
Tip 2: besteed zaken uit
Eén van de valkuilen voor startende ondernemers is om de rode draad kwijt te raken en te verzanden in bijzaken. Hierdoor neemt de reguliere werkdruk toe en zie je wellicht op termijn door de bomen het bos niet meer.
Bedenk dus goed waarom je het bedrijf opricht en wat je wilt bereiken. Vervolgens is het zaak om je aandacht op de juiste taken te richten. Je kunt als ondernemer niet overal een expert in zijn.
Schakel voor de administratie bijvoorbeeld een boekhouder in. Het is een investering, maar levert tegelijkertijd een hoop tijdswinst op die je aan het ondernemen zelf kunt besteden.
Tip 3: ga op vakantie
Het klinkt als een dooddoener, maar je zult niet de eerste startende ZZP'er of ondernemer zijn die zijn vakantie overslaat en gewoon doorwerkt. Er is namelijk altijd wel een klus te doen en een opdracht weigeren doe je liever niet. Zonder werk verdien je immers niets en je weet niet of je over een half jaar nog wel genoeg werk hebt.
Maar ook ondernemers moeten hun rust pakken voordat ze opgebrand raken. Plan dus bewust een vakantie, anders komt het er niet van. Het gaat erom dat je een paar weken per jaar écht tot rust komt – en niet alsnog ongemerkt dingen doet voor je bedrijf.
Tip 4: laat je niet teveel afleiden
Probeer je zoveel mogelijk op het ondernemen te concentreren. Laat je daarom tijdens het werk niet teveel afleiden door de constante stroom van e-mails en telefoontjes. Iedere keer opstarten na een kleine onderbreking kost een hoop tijd.
Check bij voorkeur je e-mail twee keer per dag en zet de automatische meldingen uit op je telefoon.
Weersta ook de andere afleidingen. Laat je werkdag niet constant verstoren door alle social media-kanalen, gebruik ze alleen voor je werk en benut de diverse tools om dit zo efficiënt mogelijk te doen.
Tip 5: plan vrije tijd in
Het draait niet álleen om de vakanties, het is als ondernemer belangrijk om regelmatig tijd in te plannen voor activiteiten die niets met werk te maken hebben. Bij veel ondernemers lopen werk en privé namelijk al snel door elkaar heen, waardoor je er niet makkelijk afstand van kunt nemen.
Reserveer daarom tijd voor activiteiten als sporten, familie, een weekend weg, een bioscoopbezoek of het lezen van een goed boek. Laat je werk tijdens deze activiteiten volledig links liggen. Vrije tijd wordt dan echt vrije tijd.
Tip 6: durf 'nee' te zeggen
Het is voor veel starters waarschijnlijk één van de lastigste dingen om te doen: nee zeggen tegen een klant of opdrachtgever. Je weet immers lang niet altijd wat de toekomst gaat brengen en ook al heb je het druk, die ene extra opdracht is altijd mooi meegenomen.
De volgende ook, die klus daarna ook en dan blijkt ineens dat je de komende maanden tot aan je nek in de opdrachten zit.
Zeg niet te snel 'ja' op alle aanbiedingen van klanten of opdrachtgevers die krijgt, maar durf selectief te zijn. Van welke opdrachten krijg jij energie?
Uiteindelijk ben je geen ondernemer geworden om op de vreemdste tijden tegen je zin tegen een deadline te vechten. Durf daarom ook eens een opdracht te weigeren. Wees dus selectief.
Tip 7: bouw rustmomenten in
Let op je mentale gezondheid. Creëer rustmomenten door tijd en ruimte voor jezelf te nemen. Luister naar je lichaam en voel of het allemaal klopt waar je mee bezig bent. En laat tijdens de wandeling uiteraard de telefoon thuis, of zet hem op stil en stop hem in je broekzak.
Maak verder regelmatig een wandeling, tijdens je werk of na het avondeten. Je loopt letterlijk de stress uit je lijf.
Tip 8: onderzoek je sterke en zwakke punten
Een onderdeel van het marketingplan is de SWOT-analyse, waarmee je de sterktes en zwaktes van je bedrijf in kaart brengt. Dit kun je natuurlijk ook op persoonlijk niveau doen. Als je weet wat jouw valkuilen zijn, kun je maatregelen treffen om dit te voorkomen.
- S = Strengths (sterktes) Waar ben ik goed in?
- W = Weaknesses (zwaktes) Wat zijn mijn minder sterke eigenschappen?
- O = Opportunities (kansen) Waar liggen de kansen?
- T = Threats (bedreigingen) Welke bedreigingen liggen er op de loer?
Het is vooral belangrijk om beter zicht te krijgen op jouw sterktes en zwaktes, omdat dit een onderdeel is van de interne analyse waarop je direct invloed kunt uitoefenen. De kansen en bedreigingen zijn externe factoren, waar je alleen op kunt anticiperen.
Met de AOV-verzekering van Interpolis ben je goed verzekerd tegen het arbeidsongeschiktheidsrisico. Meer weten?
Veelgestelde vragen over burn-out
- Wat is een burn-out?
Het is een opeenstapeling van stress omdat je bijvoorbeeld te hoge eisen aan jezelf stelt, geen hulp vraagt en iets zelf op willen lossen, je te sterk betrokken voelt bij werk en te lange werkdagen maakt. Je raakt je grip kwijt en kunt je dagelijkse bezigheden niet meer uitvoeren. - Wat zijn de symptomen van een burn-out?
Er is een groot aantal symptomen van een burn-out. Een van deze symptomen of een combinatie wijzen op een burn-out: gespannen spieren, concentratie- en geheugenproblemen, vermoeidheid, slapeloosheid, paniekaanvallen, stressgevoel dat niet weggaat, zere schouders en nek, misselijkheid - Hoe voorkom je een burn-out?
Er is geen algemeen medicijn om stress, overspannenheid en burn-outs te voorkomen. Iedere persoon is anders, dus iedereen reageert ook verschillend op stresssituaties en werkdruk. Wel kun je jezelf dwingen een regelmatig leven te leiden met voldoende slaap en gezond eten, goed je rust te pakken en niet alles zelf te doen maar uit te besteden. - Wat te doen bij een burn-out?
Als je eenmaal een burn-out hebt, kun je daar lang last van hebben en mogelijk zelfs een tijd uit de roulatie zijn. Zit je in die situatie dan is het belangrijk te accepteren dat je een burn-out hebt en neem rust.
Bedenk goed welke problemen spanning gaven en welke oplossingen er zouden kunnen zijn.
