Rechtsvormen: welke vorm past bij jou?

Bijgewerkt op 28 september 2023
7 min  leestijd
71.883
Welke rechtsvorm kies jij?

Een rechtsvorm kiezen is een van de eerste stappen bij het starten van een bedrijf. Deze keuze heeft gevolgen voor de belasting en aansprakelijkheid. Veruit de meeste starters kiezen voor een eenmanszaak, maar er zijn nog 8 varianten!

Vind via deze links snel de rechtsvorm die je zoekt:

  1. Eenmanszaak
  2. Vennootschap onder firma (VOF)
  3. Commanditaire vennootschap
  4. Maatschap
  5. Besloten vennootschap (bv)
  6. Naamloze vennootschap (nv)
  7. Vereniging
  8. Coöperatie
  9. Stichting

1. De eenmanszaak

Een eenmanszaak - de naam zegt het eigenlijk al een beetje - heeft één eigenaar.  Dit betekent niet dat er ook maar één persoon werkt. Sommige mensen denken dat het voor eenpitters niet mogelijk is om personeel aan te nemen, maar dat is een bekende misvatting.

Er kunnen wel degelijk meerdere mensen werkzaam zijn in een eenmanszaak, zolang er maar sprake blijft van één eigenaar. Realiseer je wel dat je als werkgever moet voldoen aan extra verplichtingen, zoals het betalen van loonheffingen.

Voordelen/nadelen eenmanszaak

De eenmanszaak heeft voor- en nadelen. Een bekend nadeel is dat je hoofdelijk aansprakelijk kunt worden gesteld voor eventuele schulden. Toch is deze rechtsvorm is enorm populair onder starters. Er gelden namelijk maar weinig oprichtingseisen. 

Het enige wat je moet doen, is je bedrijf inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel.

Nadat je een KvK-nummer hebt ontvangen, geeft de KvK jouw gegevens automatisch door aan de Belastingdienst, zodat je erg snel aan de slag kunt als ondernemer.

2. De vennootschap onder firma (VOF)

Wil jij samen met een of meerdere andere ondernemers een zaak beginnen? Dan is de vennootschap onder firma (vof) vaak een goede keuze. Iedere vennoot brengt iets in de startup.

Waarschijnlijk denk je dan aan een geldbedrag, maar dit kan ook gaan om arbeidsuren of het leveren van professionele apparaten die van pas komen op kantoor.

Oprichten VOF

Ook goed om te weten: bij het starten van een vof is geen minimumkapitaal vereist. Een ander voordeel is dat vennoten er niet snel alleen voor staan en van elkaars expertise kunnen profiteren.

Zorg ervoor dat je goede afspraken maakt die je laat vastleggen in een vennootschapscontract.

Een nadeel van deze rechtsvorm kan zijn dat jij en jouw zakenpartners hoofdelijk aansprakelijk zijn voor eventuele schulden. Dat kan ertoe leiden dat schuldeisers aanspraak maken op jouw privé-vermogen (en dat van de overige vennoten).

Voorbeeldplan nodig?

Handig: zo ziet een goed ondernemingplan voor jouw branche eruit.

Download gratis voorbeeld 

3. De commanditaire vennootschap (cv)

Bij een commanditaire vennootschap (cv) is er sprake van een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen. Is deze rechtsvorm niet gewoon een soort vof, vraag je je wellicht af?

Er zijn inderdaad overeenkomsten, maar bij een cv heb je te maken met commanditaire vennoten. Dat zijn stille partners - vaak investeerders - die verder niet actief betrokken zijn bij de bedrijfsvoering.

Mijn rol in een commanditaire vennootschap

Als oprichter zul je één van de gecommanditeerde vennoten zijn: jij fungeert ook als het gezicht van de organisatie. Mocht jouw bedrijf failliet gaan, kun je aansprakelijk worden gesteld voor de gevolgen. De stille vennoot raakt in principe alleen zijn of haar investering kwijt.

Oprichten commanditaire vennootschap

Deze rechtsvorm biedt uitkomst voor mensen die samen een bedrijf willen oprichten, maar zelf over te weinig kapitaal beschikken. De oprichtingseisen zijn relatief simpel; het bedrijf moet worden ingeschreven bij de KvK. Een vennootschapscontract opstellen is niet verplicht, maar wel aan te raden.

4. De maatschap

In een maatschap voer je je beroep samen met je partners (maten) uit onder een gemeenschappelijke naam. Deze rechtsvorm is vooral populair bij artsen, juristen en architecten.

Bij deze ondernemingsvorm brengt iedere deelnemer iets in. Dit kan natuurlijk een geldbedrag zijn, maar ook goederen of arbeidsuren zijn een optie. Het uiteindelijke voordeel wordt vervolgens verdeeld onder de maten.

Aansprakelijkheid maatschap

Houd er rekening mee dat iedere maat aansprakelijk is voor gelijke delen. Ten tijde van de oprichting hoef je niet per se een officiële akte op te stellen.

Toch is het verstandig om onderling duidelijke afspraken te maken en deze vast te leggen bij de notaris. Zo verklein je het risico dat er frictie kan ontstaan tussen een of meerdere maten.

5. De besloten vennootschap (bv)

De besloten vennootschap (bv) is een veelgebruikte rechtspersoon, waarbij het kapitaal in niet overdraagbare aandelen is verdeeld en de hoofdelijke aansprakelijkheid wordt beperkt. Meestal is de bv dus aansprakelijk voor schulden die in naam van het bedrijf zijn gemaakt. 

Jij bent als bestuurder in dienst van de bv en handelt uit haar naam. Een bv oprichten kan alleen, maar het is uiteraard ook mogelijk om dit met meerdere personen te doen.

Bv oprichten: de regels

Er gelden wel strengere oprichtingseisen voor een bv. Zo moet je in het bezit zijn van een notariële akte met daarin een vermelding van de statuten, die door een notaris moeten worden gecontroleerd.

Een bv kun je al oprichten voor het symbolische bedrag van 1 eurocent.

De bv moet verder ieder jaar jaarstukken opstellen en deze deponeren bij de KvK. Welke gegevens je moet doorgeven, hangt onder meer af van de omvang van je bedrijf.

6. De naamloze vennootschap (nv)

Een naamloze vennootschap (nv) lijkt qua de kapitaalverdeling in aandelen een beetje op de bv. Het grote verschil zit hem in het feit dat de aandelen van een nv wél overdraagbaar zijn.

De oprichtingseisen zijn grotendeels vergelijkbaar met die van een bv, al moet je hier rekening houden met een minimumkapitaal van € 45.000. Namens de naamloze vennootschap moeten jaarstukken worden opgesteld en ingeleverd bij de KvK.

De wijze waarop dit moet gebeuren, hangt af van de grootte en omvang van het bedrijf.

7. De vereniging

Het belangrijkste uitgangspunt van de vereniging als rechtsvorm is dat jouw organisatie een specifiek doel nastreeft. Denk daarbij aan sportieve prestaties van een lokale sportclub of het namens een muziekvereniging te organiseren concert.

Voorwaarden vereniging oprichten

Een vereniging kan klein of groot zijn (de ANWB is ook een vereniging) maar je moet met minimaal twee personen zijn om een vereniging te kunnen opzetten.

Daarnaast moet de ledenvergadering beschikken over de hoogste macht en deze bijeenkomst gebruiken om nieuwe bestuursleden officieel te benoemen. Winst maken is niet verboden, mits deze extra opbrengsten ten goede komen aan het doel van de vereniging.

8. De coöperatie

De coöperatie als ondernemingsvorm is de laatste jaren vooral onder zzp'ers bezig aan een opmars. Kort samengevat is het een soort vereniging die een of meerdere overeenkomsten aangaat met (en voor) haar leden.

De meest voorkomende coöperaties zijn de bedrijfscoöperatie en de ondernemerscoöperatie:

  • Bedrijfscoöperatie

Een bedrijfscoöperatie bepaalde zakelijke belangen van haar leden. Denk aan het inkopen van producten of diensten en het opzetten van reclamecampagnes.

  • Ondernemerscoöperatie

Bij een ondernemerscoöperatie werken alle deelnemende leden zelfstandig samen. Dit doen zij door voor een project (bijvoorbeeld een aanbesteding van de overheid) hun krachten te bundelen: samen hebben zij namelijk meer kans om de klus binnen te halen. Deze vorm is daardoor ook geschikt voor zzp'ers.

9. De stichting

De stichting is een beetje een vreemde eend in de bijt. Bij deze rechtsvorm voert namelijk niet het maken van winst, maar het bereiken van bepaald sociaal, maatschappelijk of ideëel doel de boventoon.

Een stichting wordt opgezet door een of meerdere personen (natuurlijk of rechtspersoon), heeft geen leden en wordt opgericht bij notariële akte of testament.

Statuten stichting

In deze akte worden de statuten vermeld, waarin onder meer wordt ingegaan op:

  • de naam van de stichting, met het woord 'stichting' als deel van de naam;
  • het doel van de stichting;
  • hoe bestuurders benoemd en ontslagen worden;
  • de vestigingsplaats van de stichting;
  • waar het geld naartoe gaat als de stichting wordt opgeheven

De stichting moet daarnaast worden ingeschreven bij de KvK. Het kan zijn dat je btw moet afdragen, hoewel de hoogte vaak afhangt van jouw persoonlijke situatie. Je kunt dan het beste zelf even een belastingadviseur raadplegen of contact opnemen met de Belastingdienst.

zakelijke rekening afbeelding

Zakelijke rekening nodig?

Open je rekening online of in de app al in 5 minuten

1e halfjaar € 0,00

Ook interessant voor jou

9 rechtsvormen voor ondernemers
Inschrijven bij de KvK: zo werkt het Handelsregister
Stappenplan: een eigen zaak beginnen
Freelancer worden? Dit zijn de aandachtspunten

Meer over mijn branche

Meer over mijn branche
Ondernemingsplan

Gratis ondernemingsplan voorbeelden!

Kun je wel wat hulp gebruiken bij het maken van je ondernemingsplan? Download gratis de voorbeeld ondernemingsplannen, ieder gericht op een bepaalde branche. Zo ga jij sterker van start!

Sluiten